Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

пераржавець, ; зак.

Ад іржы распасціся на часткі, пераламацца.

  • Дрот у многіх месцах пераржавеў.

перарослы, .

  1. Які вырас вышэй за іншых, вышэй за якую-н. норму.

  2. Старэйшы па гадах, чым устаноўлены для чаго-н. узрост.

    • П. вучань.

|| наз. пераросласць, .

пераростак, , м.

Падлетак, старэйшы па ўзросту, чым патрэбна для чаго-н.

  • Для харэаграфіі ён ужо п.

перарывісты, .

  1. Які перапыняецца цераз кароткія прамежкі часу; няроўны.

    • Перарывістае дыханне.
    • П. голас.
  2. З прамежкамі, не суцэльны.

    • Перарывістая лінія.

|| наз. перарывістасць, .

перарысаваць, ; зак.

Рысуючы (часцей алоўкам), зрабіць копію чаго-н.; нарысаваць нанава.

  • П. узор.

|| незак. перарысоўваць, .

|| наз. перарысоўка, і перарысоўванне, .

перарыў, , м.

  1. Разрыў чаго-н. на часткі, а таксама месца разрыву.

    • П. проваду.
  2. Тое, што і перапынак.

    • Гаварыць з перарывамі.
    • П. у стажы.

перарыць, ; зак.

  1. Разрыць, парыць лычом усё, многае.

    • Свінні перарылі ўвесь агарод.
  2. перан. У пошуках чаго-н. раскідаць, перакапаць усё.

    • П. усе рэчы ў каморцы.

|| незак. перарываць, .

перарэгістраваць, ; зак.

Зарэгістраваць нанава.

|| звар. перарэгістравацца, .

|| наз. перарэгістрацыя, .

перарэзаць, ; зак.

  1. Разрэзаўшы, раздзяліць надвое.

    • П. вяроўку.
  2. Зарэзаць усіх, многіх.

    • П. усіх гусей.
  3. перан. Перагарадзіць (шлях; дарогу).

    • П. шлях праціўніку.

|| незак. пераразаць, і перарэзваць, .

перасадзіць, ; зак.

  1. Прымусіць перасесці, пасадзіць на другое месца, прапанаваць абмяняцца месцамі.

    • П. вучня на першую парту.
    • П. пасажыраў з аднаго аўтобуса ў другі.
  2. Выкапаўшы (расліну), пасадзіць у другім месцы.

    • П. кветкі.
  3. Зрэзаўшы, або выразаўшы (частку косці, тканкі, орган), перанесці для прыжыўлення на другім месцы або ў другім арганізме.

    • П. нырку.
  4. Насадзіць, надзець на што-н. другое.

    • П. сякеру на другое тапарышча.
  5. Памагчы каму-н. пералезці цераз што-н.

    • П. дзіця цераз парог.
  6. Пасадзіць усё, многае або ўсіх, многіх.

    • За свой век ён многа дрэў перасадзіў.
    • Акупанты перасадзілі ў турмы нямала людзей.

|| незак. перасаджваць, .

|| наз. перасаджванне, і перасадка, .

  • Зрабіць перасадку пасажыраў на другі самалёт.
  • Перасадка дрэў.
  • Перасадка скуры.

|| прым. перасадачны, .

  • П. матэрыял.