Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

перакрыжаванне, , н.

Месца, дзе перасякаецца, перакрыжоўваецца што-н.

  • На перакрыжаванні дарог.

перакрыжаваны, .

  1. Які перасякаецца крыж-накрыж.

    • Перакрыжаваная рыфма (праз радок).
  2. перан. Які сыходзіцца з розных бакоў у адно месца.

    • П. агонь.
    • П. допыт (некалькімі асобамі адразу).
    • Перакрыжаванае апыленне.

перакрыжавацца, ; зак.

  1. Размясціцца накрыж, скрыжавацца.

    • Вуліцы перакрыжаваліся.
  2. перан. Сутыкнуцца, пераплесціся.

    • Інтарэсы перакрыжаваліся.

|| незак. перакрыжоўвацца, .

перакрыжаваць, ; зак.

  1. Пакласці, правесці, перавязаць што-н. накрыж.

    • П. рамянямі скрынку.
  2. перан. Сутыкнуць, пераплесці; скасаваць.

    • Вайна перакрыжавала нашы лёсы.

|| незак. перакрыжоўваць, .

перакрыцце, , н.

Гарызантальная нясучая канструкцыя ў будынку, якая раздзяляе паверхі.

  • Жалезабетоннае п.

перакрыць, ; зак.

  1. Накрыць нанава.

    • П. дах.
  2. перан. Перавысіць якія-н. паказчыкі, вынікі і пад., апярэдзіць.

    • П. норму.
  3. перан. Закрыць для руху, цячэння, прыкрыць.

    • П. шлях.
    • П. ваду.

|| незак. перакрываць, .

|| наз. перакрыццё, .

перакрычаць, ; зак.

Заглушыць сваім крыкам голас другога, другіх.

  • Цяжка п. натоўп.

|| незак. перакрыкваць, .

перакрэсліць, ; зак.

Закрэсліць зусім, цалкам або ў многіх месцах.

  • П. старонку.
  • П. рукапіс.
  • П. былое сяброўства (перан. звесці на нішто яго ролю, значэнне).

|| незак. перакрэсліваць, .

|| наз. перакрэсліванне, .

перакуліцца, ; зак. (разм.).

  1. Перавярнуцца дном, нізам уверх ці паваліцца набок, на спіну, абярнуцца.

    • Павозка перакулілася.
  2. цераз што. Перавярнуцца цераз галаву або перакуліцца цераз каго-, што-н.

    • П. цераз плот.

|| незак. перакульвацца, .

перакуліць, ; зак. (разм.).

  1. Перавярнуць уверх дном, нізам або паваліць набок, на спіну.

    • П. човен.
  2. каго-што цераз каго-што. Нагнуўшы, перакінуць цераз каго-, што-н.

    • П. цераз борт.
  3. Выпіць да дна.

    • П. чарку.

|| незак. перакульваць, .