Verbum

каземат, ✂, м.

1. Абарончае збудаванне для ўкрыцця ад бомб і снарадаў праціўніка, захоўвання баепрыпасаў і пад., раней — браніраванае памяшканне на караблях (спец.).

2. Адзіночная камера ў крэпасці, турме для трымання зняволеных.

|| прым. казематны, ✂.

казёл, ✂, м.

1. Дзікая млекакормячая жывёліна сямейства пустарогіх, якая водзіцца звычайна ў гарах.

   • Сібірскі к.

2. Самец дамашняй казы.

   • Як з казла малака (няма ніякай карысці).
   • Пусціць казла ў агарод (дапусціць каго-н. туды, дзе ён хоча мець выгаду; разм. іран.).

3. Від бабкі, якая складаецца з некалькіх снапоў ячменю або аўса, пастаўленых так, што каласы схаваны ўнутр (разм.).

4. Гімнастычны снарад у выглядзе кароткага, абабітага скурай бруса на чатырох высокіх ножках.

   • Скакаць цераз казла.

5. Назва гульні ў карты, даміно (разм.).

   • Забіваць казла.

6. Легкавы аўтамабіль павышанай праходнасці (разм.).

   • Туды толькі на казле праедзеш.

|| памянш. козлік, ✂.

|| прым. казліны, ✂.

• Казліная барада (вузкая і доўгая).

казённы, ✂.

1. Які мае адносіны да казны (у 1 знач.), дзяржаўны (уст.).

   • Казённая маёмасць.

2. перан. Бюракратычны, фармальны (неадабр.).

   • Казённыя адносіны.

○

• Казённая палата — у царскай Расіі: губернская ўстанова па падатках.

• Казённая частка (спец.) — задняя частка агнястрэльнай зброі, з якой яна зараджаецца.

|| наз. казённасць, ✂.

казіно, нескл., н.

Ігральны дом або рэстаран з эстрадай.

казка, ✂, ж.

1. Апавядальны, звычайна народна-паэтычны твор пра выдуманых асоб і падзеі, пераважна з удзелам чарадзейных фантастычных сіл.

   • Беларускія народныя казкі.
   • Казкі народаў Усходу.

2. Выдумка, няпраўда, мана.

   • Усё гэта — казкі.
   • Бабскія казкі (беспадстаўныя нагаворы).

◊

• Казка пра белага бычка (разм. неадабр.) — пра бясконцае паўтарэнне аднаго і таго ж з самага пачатку.

• Ні ў казцы сказаць, ні пяром апісаць — пра каго-, што-н. прыгожае.

|| памянш. казачка, ✂.

|| прым. казачны, ✂.

• К. жанр.

казляк, ✂, м.

Ядомы грыб з масляністай слізкай скурай на жоўта-карычневай шапачцы.

казляня, ✂ і казлянё, ✂, н.

Дзіцяня казы.

казляціна, ✂, ж.

Мяса казы, казла як ежа.

казна, ✂, ж. (уст.).

1. Сукупнасць грашовых, зямельных і іншых матэрыяльных каштоўнасцей дзяржавы.

2. Дзяржава як уладальнік гэтых каштоўнасцей.

3. Грашовыя сродкі, каштоўнасці.

   • Залатая к.

казнакрад, ✂, м.

Той, хто займаецца казнакрадствам.

|| прым. казнакрадскі, ✂.