Verbum

ганчарства, ✂, н.

Занятак ганчара.

• Займацца ганчарствам.

ганьба, ✂, ж.

Ганебнае становішча, якое выклікае пагарду і асуджэнне.

ганьбаваць, ✂; незак.

1. Выказваць неадабрэнне ў адносінах каго-н.

2. Грэбаваць.

   • Не ганьбуй старым ботам, пакуль новага не пашыў (прыказка).

|| зак. зганьбаваць, ✂.

|| наз. ганьбаванне, ✂.

ганьбіць, ✂; незак.

1. Зневажаць чыю-н. годнасць; няславіць.

2. Быць ганьбай для іншых, няславіць сваімі паводзінамі, учынкамі.

   • Сваімі паводзінамі ён г. усю сям’ю.
   • Працавітасць нікога не ганьбіць.

|| зак. зганьбіць, ✂.

ганяцца, ✂; незак.

Тое, што і гнацца, толькі абазначае такое дзеянне, якое адбываецца не ў адзін час і не ў адным напрамку.

• Г. за матылькамі.
• Г. за модным адзеннем.

ганяць, ✂; незак.

1. Тое, што і гнаць (у 1 і 2 знач.), толькі абазначае такое дзеянне, якое адбываецца не ў адзін час і не ў адным напрамку.

   • Г. кароў.
   • Г. хутка машыну.

2. Даваць часта даручэнні (разм.).

   • Г. па пошту.

3. Перакідваць, перакочваць з месца на месца.

   • Г. мяч.

4. перан., каго па чым. Правяраць веды па розных пытаннях вучэбнай праграмы.

   • Г. па матэматыцы.

5. без дапаўнення. (са словамі «у поле», «на пасьбу»).

   • Быць пастухом.
   • Паўлета ганяў у поле.

6. безас., каго. Быць дзе-н. (разм.).

   • І дзе цябе ганяе?

◊

• Сабак ганяць (разм. неадабр.) — гультаяваць.

• Толькі ваўкоў ганяць; хоць ваўкоў ганяй (разм.) — пра вялікае пустое або халоднае памяшканне.

гаплік, ✂, м. (абл.).

Кручок для зашпільвання вопраткі.

• Зашпіліць г.

|| прым. гапліковы, ✂.

гар, ✂, м.

1. Едкі пах ад няпоўнага згарання чаго-н.

   • Запахла гарам.

2. Рэшткі перагарэлага каменнага вугалю.

   • Пасыпаць дарожкі гарам.

3. Выпаленае месца ў лесе.

гар...

Першая частка складаных слоў са знач. гарадскі, напр. гарвыканком, гарсавет.

гара, ✂, ж.

1. Значнае ўзвышша, што ўзнімаецца над мясцовасцю або выдзяляецца сярод іншых узвышшаў.

   • Каўказскія горы.
   • Спускацца з гары.
   • Снежная г. (для катання на лыжах, санках і пад.).

2. мн. Горная краіна, гарыстая мясцовасць.

   • Жыхары гор.
   • Паход у горы.

3. перан., чаго, з чаго. Вялікая колькасць чаго-н. складзенага ў кучу.

   • Г. дроў.
   • Горы кніг.

4. Памяшканне, прастора паміж столлю і дахам у будынку; гарышча.

   • Злажыць сена на гару.
   • Зёлкі сушаць звычайна на гары.

5. (з прыназ. «у», «з», «на»); Вышыня, верх.

   • Шум чуўся з гары.

◊

• Абяцаць залатыя горы — абяцаць надта многа.

• Гара з плячэй звалілася (разм.) — пра збаўленне ад клопатаў.

• Гарою стаяць за каго-што — усімі сіламі абараняць.

• Горы варочаць — вельмі многа рабіць.

• Горы вярнуць на каго (разм. неадабр.) — няславіць каго-н., гаварыць пра каго-н. многа непрыемнага.

• Горы перавярнуць — зрабіць вельмі значную работу.

• Не за гарамі — 1) пра нешта блізкае, што хутка наступіць; 2) блізка, недалёка (быць, знаходзіцца).

|| памянш. горка, ✂.

|| прым. горны, ✂.

• Г. хрыбет.
• Горная краіна.