Verbum

гасільнік, ✂, м.

1. Назва розных прыстасаванняў для гашэння агню, святла і пад.

2. Прыстасаванне для аслаблення або ліквідацыі дзеяння чаго-н. (спец.).

|| прым. гасільны, ✂.

гасіць, ✂; незак.

1. Спыняць гарэнне, тушыць.

   • Г. свечку.

2. перан. Перашкаджаць развіццю чаго-н., заглушаць (жаданні, пачуцці).

   • Г. ініцыятыву.

3. Змяншаць ці спыняць дзеянне чаго-н. (спец.).

   • Г. хістанні.
   • Г. скорасць.

4. Рабіць непрыгодным для далейшага ўжывання (афіц.).

   • Г. маркі.

5. Моцна ўдараць па чым-н. (разм.).

   • Г. абухом па дзвярах.

◊

• Гасіць вапну — дабаўляць вады ў вапну, каб атрымаць з яе белы парашок (гашаную вапну).

|| зак. загасіць, ✂ і пагасіць, ✂.

|| наз. гашэнне, ✂.

гаснуць, ✂; незак.

1. Пераставаць гарэць, свяціць; тухнуць.

   • Свечка гасне.
   • Надзеі гаснуць (перан. змяншаюцца, знікаюць).

2. перан. Слабець, чахнуць.

   • Чалавек гасне ўвачавідкі.

|| зак. загаснуць, ✂, пагаснуць, ✂ і згаснуць, ✂.

гаспадар, ✂, м.

1. Уласнік, уладальнік каго-, чаго-н.

   • Г. кватэры.

2. (звычайна з азначэннем). Той, хто займаецца гаспадарчымі справамі.

   • Руплівы г.

3. перан., чаго. Паўнаўладны распарадчык.

   • >Народ — г. сваёй краіны.
   • Г. свайго лесу.

4. Галава дома, сям’і.

   • Г. за гарэлачку, а гаспадыня за талерачку (прыказка).
   • Г. — галава ў хаце (прыказка)./li>

◊

• Гаспадар свайго слова (адабр.) — пра чалавека, у якога слова не разыходзіцца са справай.

|| ж. гаспадыня, ✂ і гаспадынька, ✂.

|| прым. гаспадарскі, ✂.

гаспадарка, ✂, ж.

1. Спосаб вытворчасці, сукупнасць вытворчых адносін таго ці іншага грамадскага ўкладу.

   • Натуральная г.

2. Вытворчасць, эканоміка.

   • Народная г. краіны.
   • Сельская г.

3. Абсталяванне якой-н. вытворчасці.

   • Г. калгаса.
   • Г. трактарнага завода.

4. Рэчы, прадметы, якія патрэбны ў быце.

   • Абзавесціся гаспадаркай.

5. Вытворчая адзінка, пераважна сельскагаспадарчая.

   • Сялянскія гаспадаркі.
   • Кіраваць гаспадаркай.

6. Эканамічны, вытворчы, фінансавы і іншы бок якой-н. дзейнасці.

   • Хатняя г.

гаспадарлівы, ✂.

Эканомны, руплівы, клапатлівы ў вядзенні гаспадаркі (пра чалавека).

• Г. (наз.) ні сцюжы, ні спёкі не баіцца (прыказка).

|| наз. гаспадарлівасць, ✂.

гаспадарнік, ✂, м.

Кіраўнік, асоба, якая кіруе гаспадарчымі справамі ўстановы, прадпрыемства.

• Вопытны г.

|| прым. гаспадарніцкі, ✂.

гаспадарнічаць, ✂; незак.

Тое, што і гаспадарыць.

|| наз. гаспадарнічанне, ✂.

гаспадарны, ✂.

Тое, што і гаспадарлівы.

|| наз. гаспадарнасць, ✂.

гаспадарскі, ✂.

1. Які належыць гаспадару.

   • Г. сын.

2. Дбайны, руплівы.

   • Гаспадарскія адносіны да справы.