Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

гад, , м.

  1. звычайна мн. Земнаводныя жывёлы, паўзуны (змяя, гадзюка).

  2. перан. Агідны чалавек, гадзіна (пагард.).

    • Фашысцкія гады.

|| прым. гадскі, .

гадавальнік, , м.

Месца для развядзення і вырошчвання раслін або жывёл.

  • Г. фруктовых дрэў.

|| прым. гадавальніцкі, .

  • Гадавальніцкая гаспадарка.

гадаванец, , м. (разм.).

Той, хто выхаваны, вывучаны кім-, чым-н. або абучаецца дзе-н.

  • Г. Беларускай кансерваторыі.

|| ж. гадаванка, .

гадаваць, ; незак.

  1. Даглядаючы, выхоўваючы, забяспечыць рост, развіццё каго-н.

    • Г. дзяцей.
    • Г. скаціну (разводзіць, вырошчваць).
  2. Адрошчваць (валасы, ногці і інш.).

    • Г. бараду.

|| наз. гадаванне, і гадоўля, .

  • Конь сваёй гадоўлі.

гадавіна, , ж.

Каляндарная дата, дзень, у які спаўняецца яшчэ адзін год з часу якой-н. падзеі.

  • Г. перамогі ў Вялікай Айчыннай вайне.

гадасць, , ж.

  1. Прадмет, які выклікае непрыемнае, агіднае пачуццё (разм.).

    • Выкінь гэту г.
  2. звычайна мн. Агідны, нізкі ўчынак; брыдкія словы.

    • Рабіць гадасці.
    • Гаварыць гадасці.

гадаўё, , н., зб.

  1. Гадзюкі, гады (у 1 знач.).

    • У балоце многа гадаўя.
  2. Пра людзей, дзеянні і ўчынкі якіх выклікаюць агіду, асуджэнне (разм., лаянк.).

гадаўка, , ж. (разм. пагард.).

Пра жанчыну, учынкі якой выклікаюць агіду, асуджэнне.

гадаць, ; незак.

  1. У забабонных людзей: даведвацца пра будучае або мінулае (па картах ці па якіх-н. прыметах).

    • Г. на картах.
  2. Меркаваць (разм.).

    • Г. пра твой намер.
    • Не думала, не гадала (зусім не дапускала думкі).

|| зак. пагадаць, .

|| наз. гаданне, .

гадзіна1, , ж.

  1. Тое, што і гадзюка (у 1 знач.).

  2. Той, хто выклікае да сябе агіду (пагард.).

    • Фашысцкая г.