Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

увесці, ; зак.

  1. каго-што ў што. Прымусіць увайсці, прывесці куды-н.

    • У войскі ў горад.
    • У. карову ў хлеў.
  2. што ў што. Уліць, упусціць, умяшаць унутр чаго-н.

    • У глюкозу.
  3. каго-што ў што. Уключыць у што-н., зрабіць дзейным або ўжывальным.

    • У ў бой новыя сілы.
    • У. канал у эксплуатацыю.
    • У. мяч у гульню.
  4. каго (што) у што. Уцягнуць у што-н.; прычыніць каму-н. што-н.

    • У ў выдаткі.
    • У. ў грэх.
  5. каго (што) у што. Дапамагчы асвоіцца з чым-н., азнаёміць.

    • У ў свае планы.
  6. Устанавіць, пакласці пачатак чаму-н.

    • У самаабслугоўванне.
    • У. надзвычайнае становішча.

|| незак. уводзіць, .

|| наз. увядзенне, і увод, .

увесь, займ.

  1. Поўны, без выключэння, цалкам.

    • Праседзець у. вечар за кнігай.
    • У. мокры.
    • Спаліць усе дровы.
    • Ва ўсёй красе.
    • З усёй сілы.
  2. усё, усяго: Тое, што ёсць, цалкам, без выключэння.

    • Усё для справы.
    • Заўсёды ўсім задаволены.
    • Усяго пакрыху.
    • Усё разам узятае (усе абставіны, усё, пра што гаварылася).
  3. усё, усіх: У поўным складзе, без выключэння (пра людзей).

    • Адзін за ўсіх і ўсе за аднаго.
    • Усе да аднаго (без выключэння).
    • Лепшы за ўсіх.
  4. Скончыцца, зрасходвацца цалкам.

    • Соль уся.
  5. Скончана, канец (разм.).

    • Больш не ўбачымся. Усё.
    • Не хачу ехаць — і ўсё!

  • Па ўсім відаць (разм.) — па ўсіх прыметах.

    • Па ўсім відаць, што ён не згодзіцца на абмен.
  • Увесь у каго (у бацьку, у маці і пад.) хто — пра падабенства каго-н. да каго-н.

  • Усё адно або усё роўна — аднолькава, няма розніцы, абавязкова нягледзячы ні на што.

    • Усё адно я не пайду туды.
    • Мне ўсё роўна.
  • Усё адно як або усё роўна як — як быццам бы.

    • Ты ўсё адно як глухі.
  • Усё як ёсць (разм.) — літаральна ўсё, поўнасцю.

    • Прадаць усё як ёсць.
  • Усяго добрага (або найлепшага) — пажаданне пры развітанні.

увечар і увечары, прысл.

Вечарам.

увешаць, ; зак.

Вешаючы што-н. на каго-, што-н., закрыць якую-н. прастору.

  • У. сцены пакоя фотакарткамі.

|| незак. увешваць, .

|| звар. увешацца, .

  • У. каралямі.

|| незак. увешвацца, .