Verbum

коснаязыкасць, ✂, ж.

Расстройства мовы, няздольнасць правільна вымаўляць гукі.

коснаязыкі, ✂.

Хворы на коснаязыкасць.

косны, ✂.

Неўспрымальны да новага, перадавога; адсталы.

• Косныя погляды.
• К. чалавек.

|| наз. коснасць, ✂.

костачка, ✂, ж.

1. гл. косць.

2. Цвёрдае ядро ў некаторых пладах.

   • К. персіка.
   • К. слівы.

3. Тое, што і шчыкалатка.

   • У рацэ вады па костачкі.

4. Гібкая пласцінка, што ўшываецца ў карсет, сукенку і пад.

5. Шарык з дзірачкай у лічыльніках.

|| прым. костачкавы, ✂.

• Костачкавыя плады.

костка, ✂, ж.

1. Тое, што і косць (у 1 знач.).

   • Сабака грыз костку.

2. Тое, што і косць (у 5 знач.; уст.).

   • Панскай косткі чалавек.

◊

• Як костка ў горле (разм.) — пра таго (тое), што вельмі перашкаджае каму-н., даймае каго-н.

косць, ✂, ж.

1. Асобная састаўная частка шкілета хрыбетных жывёл і чалавека.

   • Ключычная к.
   • Скура ды косці (пра вельмі худога чалавека).
   • Да касцей (вельмі моцна прамокнуць, прамерзнуць і пад.).
   • Косці парыць (памерці).
   • Легчы касцьмі (загінуць; высок.).

2. мн. Астанкі цела нябожчыка.

3. зб. Іклы, біўні некаторых жывёл, якія скарыстоўваюцца для дробных вырабаў.

   • Слановая к.
   • Упрыгожанні з косці.

4. мн. Кубікі або пласцінкі з рознага матэрыялу для гульні.

   • Гуляць у косці.

5. якая. Пра сацыяльнае паходжанне (уст.).

   • Панская к.

|| памянш. костачка, ✂.

• Разабраць па костачках (перан. вельмі падрабязна).
• Перамываць костачкі каму-н. (перан. абгаворваць, пляткарыць).

|| прым. касцявы, ✂ і косны, ✂.

косы, ✂.

1. Размешчаны, накіраваны пад вуглом да гарызантальнай паверхні, не адвесны.

   • К. прамень.
   • К. почырк.

2. Скрыўлены, несіметрычны.

   • Косая рама.
   • Косыя дзверы.

3. Касавокі.

   • Косая дзяўчына.

4. Размешчаны не пасярэдзіне, а збоку.

   • К. каўнер.
   • Косая засцежка.

5. перан. Недружалюбны, падазроны (пра позірк, погляд).

   • Косыя позіркі.
   • Коса (прысл.) глядзець на каго-н.

○

• Косы вугал — вугал, які большы або меншы за прамы.

• Косы сажань у плячах (разм.) — шыракаплечы, магутнага складу (пра чалавека).

• Косы парус (спец.) — трохвугольны парус.

кот, ✂, м.

Самец кошкі.

• Сібірскі к.

◊

• Кату па пяту (разм. жарт.) — вельмі малы ростам.

• Купіць ката ў мяшку (разм.) — набыць што-н., не ведаючы яго якасці.

• Як кот наплакаў каго-чаго (разм. жарт.) — пра нязначную колькасць чаго-н.

|| памянш. коцік, ✂ і каток, ✂.

|| прым. каціны, ✂.

котлішча, ✂, н. (разм.).

1. Месца жыхарства, сяліба.

   • Ён і цяпер на дзедавым котлішчы сядзіць.

2. перан. Род, сям’я.

   • Благі хлопец як і ўсё іх к.

котная, ✂, ж.

Цяжарная (пра авечку, казу, кошку).