Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

расцугляць, ; зак.

Пра каня: вызваліць ад цугляў.

  • Р. каня.

расцырыкацца, ; зак. (разм.).

Пачаць доўга бесперастанку цырыкаць.

  • Вераб’і расцырыкаліся.

расцэнка, , ж.

  1. гл. расцаніць.

  2. Устаноўленая на што-н. цана, размер аплаты за што-н.

    • Знізіць расцэнкі.

|| прым. расцэначны, .

расцэншчык, , м.

Той, хто вызначае расцэнкі.

|| ж. расцэншчыца, .

расцюкаваць, ; зак.

Развязаць, распакаваць цюк.

  • Р. сена.

|| незак. расцюкоўваць, .

|| наз. расцюкоўванне, і расцюкоўка, .

расцягаць, ; зак.

  1. Разабраць, разнесці ў некалькі прыёмаў у розныя месцы.

    • Р. паркан на дрэвы.
  2. Раскрасці (разм.).

    • Хціўцы расцягалі інструмент цесляра.

расцягнены, .

Тое, што і расцягнуты.

|| наз. расцягненасць, .

расцягнуты, .

  1. Які падоўжылі, расцягнулі.

    • Расцягнутая вяроўка.
  2. перан. Празмерна працяглы, доўгі.

    • Р. даклад.

|| наз. расцягнутасць, .

расцягнуцца, ; зак.

  1. Легчы, выцягнуўшыся.

    • Р. на лаўцы.
  2. Упасці ўсім целам.

    • Зачапіўся нагою і расцягнуўся на зямлі.
  3. Ад нацягвання падоўжыцца, павялічыцца.

    • Рызінка расцягнулася.
  4. Пашкодзіцца ад неасцярожнасці, моцнага напружання, удару.

    • Сухажылле расцягнулася.
  5. Рухаючыся, размясціцца доўгім радам на вялікай прасторы.

  6. Размясціцца паласой на нейкай адлегласці.

    • Вёсачка расцягнулася на два кіламетры.
  7. Стаць вельмі працяглым; зацягнуцца.

    • Работа расцягнулася на тыдзень.

|| незак. расцягвацца, .

расцягнуць, ; зак.

  1. Нацягваючы, павялічыць у аб’ёме ці даўжыні.

    • Р. боты.
  2. Нацягнуўшы, раскласці, развесіць, разаслаць.

    • Р. дыван на падлозе.
  3. Нацягваючы, зрабіць непрыгодным.

    • Р. рызінку.
  4. Зрабіць празмерна доўгім, працяглым.

    • Р. абоз.
    • Р. фронт.
  5. Пашкодзіць моцным напружаннем, рыўком.

    • Р. сухажылле.
  6. Зрабіць празмерна працяглым.

    • Р. работу на месяц.
  7. Разабраць, разнесці па частках у розныя бакі.

    • Р. бярвенне.
  8. Раскрасці (разм.).

  9. Адцягнуць адно ад другога, разняць.

|| незак. расцягваць, .

|| наз. расцяжэнне, , расцяжка, і расцягванне, .