Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

скатка, , ж.

Шынель, скручаны ў трубку і звязаны на канцах для нашэння цераз плячо.

  • Салдацкая с.

скафандр, , м.

Герметычны вадалазны касцюм для работы пад вадой, а таксама спецыяльны касцюм касманаўтаў.

|| прым. скафандравы, .

скаціна, , ж. (разм.).

  1. зб. Буйная сельскагаспадарчая жывёла.

    • Пасвіць скаціну.
    • Пагнаць скаціну ў поле.
  2. перан. Грубы, бяздушны чалавек (груб. лаянк.).

|| памянш.-ласк. скацінка, .

скаціцца, ; зак.

Коцячыся па паверхні, спусціцца.

  • Мячык скаціўся з гары.
  • С. ў балота апартунізму (перан.).

|| незак. скочвацца, .

|| наз. скочванне, .

скаціць, ; зак.

  1. Коцячы па нахільнай паверхні, спусціць.

    • С. камень з гары.
    • С. бервяно з калёс.
  2. Тое, што і скаціцца (разм.).

    • С. з гары на мапедзе.
  3. Коцячы, сабраць у адно месца.

    • С. круглякі ў кучу.

|| незак. скочваць, .

|| наз. скочванне, .

скачаць, ; зак.

  1. гл. качаць.

  2. Качаючы, надаць круглую форму чаму-н.

    • С. з хлеба галушку.
    • С. у трубку шпалеры.
  3. Качаючыся, прыціснуць да зямлі, змяць (разм.).

    • С. пасевы жыта.

|| незак. скачваць, .

скачкападобны, .

Які развіваецца скачкамі, без плаўных пераходаў ад аднаго да другога, нераўнамерны.

  • Скачкападобнае развіццё.

|| наз. скачкападобнасць, .

скачкі, .

Від коннага спорту — спаборніцтвы на верхавых конях.

  • С. з перашкодамі.

|| прым. скакавы, .

  • С. конь.
  • Скакавыя спаборніцтвы.

скачок, , м.

  1. Хуткае перамяшчэнне цела адштурхоўваннем ад якога-н. пункта апоры.

    • С. зайца.
  2. перан. Рэзкае змяненне чаго-н.

    • С. зарплаты.
    • С. узроўню вады.
  3. Пераход ад старога якаснага стану да новага ў выніку колькасных змяненняў (кніжн.).

|| прым. скачковы, .

  • С. механізм (у кінаапаратуры: які скачкападобна, рыўкамі перамяшчае кінастужку пры змене кадраў).

скорасны, і скарасны, .

  1. гл. скорасць.

  2. Які дзейнічае, працуе на вялікай скорасці.

    • Скораснае рэзанне металаў.