Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

раўна... (гл. роўна...).

Першая састаўная частка складаных слоў; ужыв. замест «роўна...», калі націск у другой частцы слова падае на першы склад, напр.: раўнабокі, раўнаважны, раўнадзейны, раўназначны, раўнапраўны, раўнасільны.

роў¹, ро́ва, мн. равы́, раво́ў, м.

Доўгае паглыбленне, выкапанае ў зямлі; канава.

Процітанкавы р.

|| памянш. раво́к, раўка́, мн. раўкі́, раўко́ў, м.

роў², ро́ву, м.

1. Моцны працяглы крык некаторых жывёлін; гукі, якія нагадваюць такі крык.

Мядзведжы р.

Р. самалётаў.

Р. буры (перан.).

2. Моцны плач (разм.).

Дзеці ўсчалі р.

ро́ўма,

У выразе: роўма раўці (разм.) — вельмі моцна раўці, плакаць.

ро́ўна.

1. у знач. вык. Пра адсутнасць няроўнасцей, упадзін, узгоркаў.

Р., як на стале.

Зімой у полі р. і бела.

2. ро́ўна з, прыназ. з Т. На адной лініі (вышыні, глыбіні і пад.) з кім-, чым-н., на адным узроўні з кім-, чым-н.

Нагрузіць мяхоў на калёсы роўна з канём.

3. часц. Дакладна, якраз.

Р. поўдзень.

Р. праз паўгадзіны.

ро́ўна... (а таксама раўна...).

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) роўны, з роўным, напр.: роўнавугольны, роўнаразмешчаны, роўнарасстаўлены;

2) аднолькава, падобна, напр.: роўнавялікі, роўнадаступны, роўнамагчымы, роўнатрывалы.

роўнавуго́льны, -ая, -ае.

Які мае роўныя вуглы.

Р. многавугольнік.

роўнавялі́кі, -ая, -ае.

У матэматыцы: роўны па плошчы або аб’ёме.

Роўнавялікія фігуры.

роўнастаро́нні, -яя, -яе.

Які мае роўныя стораны.

Р. трохвугольнік.

ро́ўнасць, -і, ж.

1. Уласцівасць і стан роўнага, а таксама пра вялікае роўнае месца.

Гаворка раптам страціла р.

Палявая р.

2. Поўнае падабенства, аднолькавасць (па велічыні, колькасці, якасці і пад.).

Р. сіл.

3. Становішча людзей у грамадстве, што выяўляецца ў аднолькавых адносінах да сродкаў вытворчасці і ў карыстанні аднолькавымі палітычнымі і грамадзянскімі правамі.

Р. народаў і нацый.

4. У матэматыцы: суадносіны паміж велічынямі, якія паказваюць, што адна велічыня роўная другой.

Знак роўнасці (=).

Ставіць знак роўнасці паміж кім-, чым-н. (перан.: прызнаваць раўнацэнным).