Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дзённы, -ая, -ае.

1. гл. дзень.

2. Які вырабляецца на працягу аднаго дня; які атрымліваецца за адзін дзень.

Дзённая выпрацоўка.

Дзённая зарплата.

дзёран, -рну, м.

Верхні слой глебы, густа пераплецены карэннем раслін, а таксама выразаныя пласты з гэтага слоя, якімі ўмацоўваюць адхоны, абкладаюць клумбы і інш.

Клумбы абкладзены зялёным дзёрнам.

|| прым. дзярно́вы, -ая, -ае.

дзёрзкі, -ая, -ае.

Непачцівы, грубы, нахабна-задзірлівы.

Д. адказ.

Дзёрзка (прысл.) паводзіць сябе.

|| наз. дзёрзкасць, -і, ж.

дзёрты, -ая, -ае.

Здробнены на тарцы.

Аладкі з дзёртай бульбы.

дзёру, у знач. вык. (разм.).

Тое, што і драла.

Яму што, схапіў ды д.

дзі́ва, -а, мн. -ы, -аў, н.

Тое, што выклікае здзіўленне, цуд.

Сапраўднае д.

Што за д.? Вось гэта дык д.!

Дзіва дзіўнае (разм.) — вялікае дзіва.

Дзіву давацца (разм.) — моцна здзіўляцца.

На дзіва (разм.) — надта добра (удацца, выйсці, атрымацца).

дзіва́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

Чалавек з незвычайнымі схільнасцямі, звычкамі, поглядамі; арыгінал.

Вунь чаго натварыў гэты д.

|| ж. дзіва́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

дзівакава́ты, -ая, -ае (разм.).

Дзівацкі, з дзівацтвамі (пра чалавека).

Д. дзед.

|| наз. дзівакава́тасць, -і, ж.

дзівасі́л, -у, м.

Травяністая шматгадовая расліна сямейства складанакветных з вялікім прадаўгаватым лісцем і жоўтымі кветкамі, якая выкарыстоўваецца ў медыцыне.

|| прым. дзівасі́лавы, -ая, -ае.

дзіва́цкі, -ая, -ае.

Дзіўны, незвычайны, арыгінальны.

Д. учынак.