Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

шчэ́лепы, -аў.

Тое, што і жабры.

|| прым. шчэ́лепны, -ая, -ае.

шчэ́нная.

Пра сабаку, ваўчыцу, лісу: цяжарная.

Ш. сука.

шчэ́па, -ы, мн. -ы, шчэп, ж.

1. Чаранок высокагатунковага дрэва, які ўстаўляецца ў расшчэпленую частку расліны для прышчэпкі.

2. Прышчэпленая расліна.

|| прым. шчэ́павы, -ая, -ае.

шчэ́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

Тонкая пласцінка, адколатая па слаі дрэва.

Яловыя шчэпкі.

Худы як ш.

шчэ́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца; незак.

Скаліцца, аскальваць зубы.

|| зак. ашчэ́рыцца, -руся, -рышся, -рыцца.

шчэ́рыць, -ру, -рыш, -рыць; незак., што.

Скаліць, аскальваць.

Ш. зубы.

|| зак. ашчэ́рыць, -ру, -рыш, -рыць; -раны.

шы́ба, -ы, мн. -ы, шыб, ж.

Кусок шкла, устаўлены ў аконную раму.

Разбіць шыбу.

|| прым. шы́бавы, -ая, -ае.

шыбава́ць, -бу́ю, -бу́еш, -бу́е; -бу́й; незак. (разм.).

Хутка, жвава рухацца, ісці.

Ш. па грыбы.

|| наз. шыбава́нне, -я, н.

шы́бенік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Чалавек, пакараны смерцю праз павешанне на шыбеніцы.

2. Свавольнік, балаўнік або той, хто заслугоўвае толькі шыбеніцы; бандыт, галаварэз (разм., лаянк.).

шы́беніца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Тое, што і вісельня.

|| прым. шы́бенічны, -ая, -ае.