Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ініцыя́лы, -аў, адз. -я́л, -а, м.

Першыя літары імя і імя па бацьку або імя і прозвішча.

|| прым. ініцыя́льны, -ая, -ае.

ініцыя́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Той, хто праяўляе ініцыятыву; пачынальнік.

Ініцыятары спаборніцтва.

|| ж. ініцыя́тарка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак (разм.).

ініцыяты́ва, -ы, ж.

1. Самастойны пачын, унутранае імкненне да новых форм дзейнасці; прадпрымальнасць.

Праявіць ініцыятыву.

2. Вядучая роля ў якіх-н. дзеяннях.

Узяць ініцыятыву ў свае рукі.

ініцыяты́ўны, -ая, -ае.

1. Які праяўляе ініцыятыву ў якой-н. справе.

Ініцыятыўная група.

2. Які валодае ініцыятывай; прадпрымальны.

І. чалавек.

|| наз. ініцыяты́ўнасць, -і, ж. (да 2 знач.).

інкаса́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Службовая асоба, якая займаецца прыёмам грошай ад арганізацый і ўстаноў для здачы іх у банк, а таксама машына, якая перавозіць такую асобу.

|| прым. інкаса́тарскі, -ая, -ае.

інквізі́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Суддзя або член інквізіцыйнага суда.

2. перан. Пра жорсткага чалавека-мучыцеля.

|| прым. інквізі́тарскі, -ая, -ае (да 2 знач.).

Інквізітарскія метады.

інквізі́тарства, -а, н.

Бязлітаснасць, жорсткасць, уласцівыя інквізітару.

інквізі́цыя, -і, ж.

1. У 13-19 стст.: следчы і карны орган каталіцкай царквы, які дзейнічаў крайне жорсткімі метадамі ў барацьбе з ерэтыкамі.

Іспанская і.

2. перан. Мучэнне, катаванне.

Гэта не жыццё, а і.

|| прым. інквізіцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

інко́гніта.

1. прысл. Тайна, хаваючы сваё імя.

Прыехаць і.

2. наз., нескл., н. Знаходжанне пад выдуманым імем.

Захоўваць і.

3. наз. нескл., м. і н. Асоба, якая скрывае сваё сапраўднае імя.

Зноў з’явіўся (з’явілася) учарашні (учарашняе) і.

інкрустава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што.

Упрыгожыць (упрыгожваць) узорамі, малюнкамі з урэзаных у паверхню пласцінак з іншага матэрыялу. 1. мэблю. 1. металам па дрэве.

|| наз. інкрустава́нне, -я, н. і інкруста́цыя, -і, ж.