Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

блы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.

1. што. Бязладна пераплятаць (пра ніткі, валасы і пад.).

Б. валасы.

2. Гаварыць, расказваць без лагічнай сувязі; памыляцца.

3. Памылкова прымаць адно за другое.

Б. блізнят.

4. Не цвёрда разбірацца ў чым-н.

Б. словы.

Б. даты.

5. Расстройваць, разладжваць.

Б. планы.

6. Наўмысна ўскладняць, рабіць незразумелым.

Б. сляды (таксама перан.: старацца адвесці падазрэнне).

7. Умешваць каго-н. у якую-н. непрыемную справу.

|| зак. заблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1, 5 і 6 знач.), зблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1—6 знач.), пераблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1—4 і 6 знач.) і ублы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 7 знач.).

|| наз. блы́танне, -я, н.

блыха́, -і́, ДМ блысе́, мн. бло́хі, блох, ж.

Маленькае паразітычнае бяскрылае насякомае.

Шукаць блох (таксама перан.: вышукваць нязначныя недахопы ў чым-н.).

|| памянш. бло́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

|| прым. блышы́ны, -ая, -ае.

блю́да, -а, М -дзе, мн. -ы, блюд, н.

Вялікая талерка круглай або авальнай формы, на якой падаецца да стала смажаніна, печыва і пад.

Фарфоравае б.

блюз, -а, мн. -ы, -аў, м.

Жанр джазавай музыкі, які адлюстроўвае лад і рытмы павольных лірычных песень амерыканскіх неграў, а таксама парны танец у рытме такой музыкі.

Іграць б.

Танцавальны б.

Музыка ў стылі б.

|| прым. блю́завы, -ая, -ае.

блюзне́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які займаецца блюзнерствам.

|| ж. блюзне́рка, -і, мн. -і, -рак.

блюзне́рства, -а, н.

Зневажанне Бога, святых, увогуле ўсяго дарагога, паважанага.

|| прым. блюзне́рскі, -ая, -ае.

Блюзнерскія словы.

блю́мінг, -а, мн. -і, -аў, м.

Магутны пракатны стан, прызначаны для абціскання сталёвых зліткаў вялікага папярочнага сячэння.

|| прым. блю́мінгавы, -ая, -ае.

бля́клы, -ая, -ае.

Які страціў яркасць афарбоўкі, свежасць.

Б. колер.

Бляклая трава.

|| наз. бля́класць, -і, ж.

бля́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні; незак.

1. Траціць яркасць, свежасць афарбоўкі; рабіцца невыразным.

Блякнуць краскі лета.

Блякнуць вочы.

2. перан. Траціць яркасць, сілу ўздзеяння.

Блякнуць успаміны.

|| зак. пабля́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

бля́мкаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

Бразгаць чым-н. металічным.

Б. клямкай.

|| зак. забля́мкаць, -аю, -аеш, -ае.

|| аднакр. бля́мкнуць, -ну, -неш, -не; -ні.

|| наз. бля́мканне, -я, н.