Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ро́дзіч, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Член роду¹ (у 1 знач.).

2. Сваяк, чалавек, блізкі па паходжанні (разм.).

|| ж. ро́дзічка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак (да 2 знач.).

ро́днасны, -ая, -ае.

1. Заснаваны на адносінах роднасці (у 1 знач.), які мае адносіны да роднасці (у 1 знач.), да родных.

Роднасныя сувязі.

Роднасныя адносіны.

2. Блізкі да другога (другіх) па паходжанні, па прыметах, якасцях і пад.

Роднасныя народы.

Роднасныя мовы.

|| наз. ро́днаснасць, -і, ж. (да 2 знач.).

ро́днасць, -і, ж.

1. Адносіны паміж людзьмі, якія маюць агульных продкаў.

Р. першай ступені.

Р. душ (перан.).

2. Блізкасць, падабенства, заснаванае на агульнасці паходжання.

Р. славянскіх народаў.

ро́дны, -ая, -ае.

1. Які знаходзіцца ў кроўнай роднасці, а таксама наогул у роднасці (у 1 знач.).

Р. брат.

Родная цётка.

Гасціць у родных (наз.).

2. Свой па нараджэнні, па духу, па звычках.

Родная вёска.

Родная мова (мова сваёй радзімы, на якой гавораць з дзяцінства).

3. Дарагі, любы, мілы (у звароце).

Родны склон — склон, які адказвае на пытанні: каго? чаго?

|| ласк. ро́дненькі, -ая, -ае (да 3 знач.; разм.).

ро́ды, -аў.

Фізіялагічны працэс з’яўлення на свет дзіцяці.

Прымаць р.

|| прым. ро́давы, -ая, -ае.

Родавыя схваткі.

ро́евы гл. рой.

ро́жа, -ы, ж.

Інфекцыйная хвароба, якая характарызуецца запаленнем скуры або слізістай абалонкі.

|| прым. ро́жысты, -ая, -ае.

Рожыстае запаленне.

ро́зга, -і, мн. -і, -заг і -згаў, ж.

1. Тонкая гнуткая галінка, дубец як прылада для пакарання.

2. мн. Удары, пакаранне такімі дубцамі.

Усыпаць розаг.

|| прым. ро́згавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

ро́здум, -у, мн. -ы, -аў, м.

Стан сканцэнтраванасці думак, задумлівасці.

Р. над кнігай.

Упасці ў р.

ро́зна, прысл.

Не разам, паасобку.

Харчавацца р.