Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

дзяншчы́к, дзеншчыка́, мн. дзеншчыкі́ і дзеншчыко́ў, м. (гіст.).

Салдат у царскай арміі, прыстаўлены да афіцэра ў якасці слугі.

|| прым. дзяншчы́цкі, -ая, -ае.

дзярж...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. дзяржаўны, напр.: дзяржапарат, дзяржбанк, дзяржгандаль, дзяржкрэдыт, дзяржстрах, дзяржустанова.

дзяржа́ва, -ы, мн. -ы, -жа́ў, ж.

Асноўная палітычная форма арганізацыі грамадства, якая ажыццяўляе кіраванне, абарону эканамічнай і сацыяльнай структуры, а таксама краіна з пэўнай палітычнай арганізацыяй.

Межы дзяржавы.

Рабаўладальніцкая д.

|| прым. дзяржа́ўны, -ая, -ае.

Дзяржаўная палітыка.

дзяржа́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

Ручка якога-н. прадмета (лапаты, малатка, нажа і пад.).

Д. матыкі.

Д. грабель.

дзяржа́ўнасць, -і, ж.

Дзяржаўны лад, дзяржаўная арганізацыя.

дзяржа́ўны, -ая, -ае.

1. гл. дзяржава.

2. Здольны мысліць і дзейнічаць шырока і мудра, у маштабах усёй дзяржавы.

Д. дзеяч.

дзярка́ч¹, дзеркача́, мн. дзеркачы́, дзеркачо́ў, м.

Стары венік без лісця.

Дзеркачамі дзеці мялі двор.

дзярка́ч², дзеркача́, мн. дзеркачы́, дзеркачо́ў, м.

Невялікая лугавая птушка сямейства пастушковых з характэрным скрыпучым крыкам; драч.

дзярні́на, -ы, ж.

Тое, што і дзёран.

Плугамі ўзнімалі дзярніну.

Дзярнінай абкладваюць клумбы.

дзярні́сты, -ая, -ае.

Густа парослы карэннем травяністых раслін.

Дзярністая глеба.

|| прым. дзярні́стасць, -і, ж.