Verbum

рогападо́бны, -ая, -ае.

Падобны знешне на рог¹ або на рогавае рэчыва.

Рогападобныя сукі́,.

|| наз. рогападо́бнасць, -і, ж.

ро́гат, -у, М -гаце, м.

Гучны, нястрымны смех.

Вясёлы р.

Пакаціцца (або паехаць) ад (з) рогату (гучна і нястрымана зарагатаць; разм.).

род, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

1. Асноўная грамадская арганізацыя першабытнаабшчыннага ладу, аб’яднаная сваяцтвам і агульнасцю гаспадаркі.

Старэйшына роду.

2. Рад пакаленняў, якія паходзяць ад аднаго продка, а таксама ўвогуле пакаленне.

Са знатнага роду.

Весці свой р. ад каго-н. (паходзіць ад каго-н.). Родам гараджанін. 3 роду ў р. (з пакалення ў пакаленне). Без роду, без племені (пра чалавека невядомага паходжання; уст.). Ні роду ні племені (пра чалавека адзінокага, без родных; уст.). Гэта ў іх у родзе (па спадчыннасці). Р. чалавечы (людзі).

3. У сістэматыцы жывёл і раслін: група, якая аб’ядноўвае некалькі відаў, што валодаюць агульнымі прыметамі.

◊

Ад (з) роду (разм.) — ад самага нараджэння.

На раду напісана што (разм.) — прадвызначана.

род², -у, М -дзе, м., чаго.

1. Разнавіднасць чаго-н., якая валодае якой-н. якасцю, уласцівасцю.

Р. войск (спецыялізацыя войск у залежнасці ад характару ўзбраення і прызначэння). Войскі ўсіх родаў зброі.

2. Напрамак, спосаб дзейнасці.

Выбраць новы р. дзейнасці.

3. Нешта (нехта) накшталт каго-, чаго-н., падабенства каго-, чаго-н.

Гэта гасцініца — р. пансіяната.

род³, -у, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Граматычны клас слоў, які характарызуецца пэўнымі склонавымі канчаткамі і асаблівасцямі дапасавання.

Назоўнікі мужчынскага, жаночага і ніякага роду.

|| прым. ро́давы, -ая, -ае.

ро́давы¹, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да роду¹ (у 1 і 2 знач.), радавы.

Р. лад.

2. Які належыць роду¹ (у 2 знач.), перадаецца з пакалення ў пакаленне.

Р. побыт.

ро́давы² гл. род’.

ро́давы³ гл. роды.

родадапамо́га, -і, ДМ -мо́зе, ж. (спец.).

Медыцынская дапамога жанчынам у час цяжарнасці, родаў і ў пасляродавы перыяд.

|| прым. родадапамо́жны, -ая, -ае.

Родадапаможная ўстанова.

роданача́льнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Продак, ад якога вядзе свой пачатак род¹ (у 2 знач.).

2. перан. Тое, што і заснавальнік.

В.

Дунін-Марцінкевіч і Ф.

Багушэвіч — роданачальнікі беларускага крытычнага рэалізму.

|| ж. роданача́льніца, -ы, мн. -ы, -ніц.