Verbum

абры́с

(ням. Abriss)

1) лінія, якая ачэрчвае знешнюю форму прадмета; контур;

2) геад. чарцёж, зроблены ў палявых умовах ад рукі з абазначэннем дадзеных вымярэнняў, неабходных для складання дакладнага плана;

3) контур малюнка на празрыстым матэрыяле для пераносу на літаграфскі камень;

4) перан. агульная характарыстыка, беглы агляд чаго-н.

абрэвіяту́ра

(іт. abbreviatura, ад лац. abbreviare = скарачаць)

1) складанаскарочанае слова, утворанае з пачатковых частак, пачатковых літар або гукаў некалькіх слоў;

2) знакі скарачэння ў нотным пісьме.

абрэвія́цыя

(лац. abbreviatio = скарачэнне)

1) утварэнне абрэвіятур;

2) скарачэнне індывідуальнага развіцця органаў або іх частак у жывёльных арганізмаў.

абрэжэ́

(фр. abrégé, ад abréger = скарачаць)

выпіс з твора, скарочаны пераказ.

абрэ́к

(асец. abreg)

гіст. горац, які ў перыяд далучэння Каўказа да Расіі прымаў удзел у барацьбе супраць царскіх войск і адміністрацыі.

абсалю́т

(лац. absolutus = неабмежаваны; самастойны)

1) тое, што ні ад чаго не залежыць;

2) вечная, нязменная першааснова свету (дух, бог, ідэя) у ідэалістычнай філасофіі і рэлігіі.

абсалю́тны

(лац. absolutus)

1) безадносны, узяты без параўнання з чым-н. (напр. а. прырост насельніцтва);

2) неабмежаваны, поўны;

а-ая большасць — амаль усе;

а-ая велічыня — лік, узяты без знака плюс або мінус;

а-ая ісціна — вычарпальнае веданне аб’ектыўнай рэальнасці;

а. нуль — самая нізкая магчымая тэмпература (-273,16 °С);

а. слых — здольнасць дакладна вызначаць на слых любую ноту;

а. чэмпіён — спартсмен, які набраў найбольшую колькасць ачкоў у мнагабор’і.

абсалютызава́ць

(ад лац. absolutus = неабмежаваны, безумоўны)

рабіць безумоўным, безадносным, даводзіць да абсалюту.

абсалютыза́цыя

(ад лац. absolutus = неабмежаваны, безумоўны)

давядзенне да абсалюту.

абсалюты́зм

(фр. absolutisme, ад лац. absolutus = поўны, неабмежаваны)

форма дзяржаўнага кіравання, пры якой вярхоўная ўлада поўнасцю належыць адной асобе, неабмежаваная манархія, самадзяржаўе.