Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

за́варацень, ‑ратня і за́верцень, ‑ртня, м.

Вяроўка, дрот і пад., якімі прымацоўваецца да саней аглобля. Калі закручваў [Васіль] аглоблі, завертні так трашчалі, што здавалася — вось-вось лопнуць. Мележ.

зава́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які прызначаны, служыць для заваркі.

зава́рванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. заварваць — заварыць і стан паводле знач. дзеясл. заварвацца — заварыцца.

зава́рвацца, ‑аецца; незак.

1. Незак. да заварыцца.

2. Зал. да заварваць.

зава́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заварыць.

зава́рка, ‑і, ДМ ‑рцы, ж.

1. Дзеянне паводле дзеясл. заварваць — заварыць (у 1, 2 знач.). Заварка чаю. Заварка тканіны.

2. Разм. Сухі чай, які заварваюць у чайніку. Усыпаць у чайнік заварку. // Настой, які атрымліваецца ў выніку заварвання. Наліць заваркі ў шклянку. Чай з заваркай.

заварны́, ‑ая, ‑ое.

1. Які прыгатоўваецца папярэдняй варкай, заваркай прадуктаў. Заварное пірожнае. Заварное цеста.

2. Прызначаны для заваркі. Заварны чан.

заваро́жаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад заваражыць.

2. у знач. прым. Зачараваны. Іван Мацвеевіч у захапленні. Ён заварожаны, загіпнатызаваны. Бядуля.

заваро́жваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да заваражыць.

заваро́т, ‑у, М ‑роце, м.

1. Рэзкая змена напрамку руху; паварот (у 1 знач.). Вось і канец поля, жняярка робіць тут заварот. Лупсякоў. Ля пад’езда загудзела машына і, зрабіўшы заварот, ірванулася ад штаба. М. Ткачоў.

2. Месца, дзе змяняецца напрамак; паварот. Вось з-за рачных заваротаў выплываюць рыбакі са сваімі снасцямі; сур’ёзныя, павольныя постаці. Колас.

•••

Заварот кішак — непраходнасць кішэчніка, выкліканая перакручваннем кішачных петляў.