Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

канькабе́жны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да катання на каньках, звязаны з ім. Канькабежны спорт. Канькабежная секцыя. Канькабежны касцюм.

ка́нькала, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай; ж.

Разм. Той, хто канькае, дакучае сваімі просьбамі, скаргамі.

ка́нькаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Назойліва прасіць аб чым‑н., скардзіцца на што‑н. — Як ні канькала, ні маліла, не даў каня ў нядзелю завезці парсючка ў Лашычы. Хадкевіч. Марта ішла следам, крыху супакоіўшыся, але ўсё яшчэ не пераставала канькаць аб сваіх патрэбах. Броўка.

канькі́, ‑оў; адз. канёк, ‑нька, м.

Вузкія сталёвым палазкі, якія прымацоўваюцца да абутку для катання на лёдзе. Катацца на каньках. Бегавыя канькі. □ Алесь бегаў на каньках значна лепш, чым на лыжах. Шыцік.

канья́к, ‑у, м.

Моцны алкагольны напітак са спірту, атрыманага перагонкай вінаградных він і вытрыманага ў дубовых бочках.

[Ад геагр. назвы.]

канья́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да каньяку, прызначаны для вырабу яго. Каньячная вытворчасць. Каньячная бутэлька. Каньячны спірт.

кан’юга́цыя, ‑і, ж.

У біялогіі — палавы працэс у інфузорый, водарасцей.

[Ад лац. conjugatio — злучэнне.]

каню́к, ‑а, м.

Тое, што і каня (у 1 знач.). Над полем кружылі два вялізныя канюкі. Федасеенка. Дразды ды заранкі, якія жылі побач, ніколі не баяліся канюкоў, якія луналі ў небе. Ігнаценка.

кан’юнкту́ра, ‑ы, ж.

1. Становішча, якое склалася ў пэўнай галіне грамадскай дзейнасці; абставіны, сітуацыя. Міжнародная кан’юнктура. Палітычная кан’юнктура. Спрыяльная кан’юнктура.

2. Сукупнасць прымет, якія характарызуюць стан таварнай гаспадаркі: змяненне цэн, курс каштоўных папер, аб’ём выпуску прадукцыі і пад. Эканамічная кан’юнктура.

[Лац. conjunctura.]

кан’юнкту́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кан’юнктуры. Кан’юнктурныя паказчыкі. Кан’юнктурныя цэны.