Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

пабо́ўтацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Перамяшацца пры ўзбоўтванні (пра вадкасць).

2. Паплюхацца ў вадзе некаторы час. Пабоўтацца ў рэчцы. □ Заатэхнік грукаў кулаком па стале, даказваў, што качкі загінуць, калі яшчэ з тыдзень пабоўтаюцца ў сажалцы. Хомчанка.

пабо́ўтаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм.

1. Перамяшаць узбоўтваннем. Пабоўтаць мікстуру.

2. Боўтаць некаторы час. Патраўка была нецікавая. Госць і гаспадар пабоўталі трохі лыжкамі і забракавалі яе. Колас. Чарніліцу [Колька] абгарнуў паперкай, абвязаў шнурком, пабоўтаў у руцэ і, толькі ўпэўніўшыся, што з яе не выльецца, палажыў у кішэню. Чарнышэвіч. [Марынка] пагуляла .. крыху, ручкамі пабоўтала і заснула. Савіцкі.

пабо́ўтваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.

Боўтаць, узбоўтваць час ад часу, патрошку. Пабоўтваць вадкасць. Пабоўтваць страву лыжкай.

пабо́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які існуе побач з галоўным, асноўным; менш істотны; другарадны. Першае месца сярод пабочнага тыпажу [у паэзіі М. Танка] па праву належыць вобразам бацькоў. У. Калеснік.

2. Чужы, не свой, старонні. З пабочных людзей толькі .. [Пруцікаў] адзін ведаў сцежку на наш новы астравок і мог хадзіць да нас самастойна. Казлоў. [Таццяна] апранацца стала .. па-сялянску, каб не кідацца ў вочы пабочным людзям. Шамякін.

3. Які не мае непасрэдных адносін да чаго‑н. [Дзяўчаткі] заўсёды прыходзяць сюды рыхтаваць урокі і амаль увесь час трацяць на пабочныя гутаркі. Гарбук.

4. Чый‑н., не свой, не ўласны. Пабочны ўплыў. □ [Таня:] Вера мае добрую прафесію. Гэта робіць яе незалежнай ад пабочнай ласкі. Машара.

5. Народжаны без шлюбу. Пабочны сын.

6. У граматыцы — які не звязаны фармальна-граматычнымі сродкамі са сказам і выражае адносіны да выказанай думкі. Пабочнае слова. Пабочнае словазлучэнне. Пабочны сказ.

пабрадзі́ць 1, ‑браджу, ‑бродзіш, ‑бродзіць; зак.

1. Пахадзіць, паблукаць некаторы час.

2. што. Пракласці брады (у полі, на сенажаці).

пабрадзі́ць 2, ‑бродзіць; зак.

Пабыць у стане браджэння некаторы час.

пабрадзя́жыць, ‑брадзяжу, ‑брадзяжыш, ‑брадзяжыць; зак.

Тое, што і навалачыцца, пацягацца. [Мікалай:] — Можа мне калі захочацца пабрадзяжыць, ну то я ўстаў, адвёў шапку і марш, і ніхто мне слова не скажа. Чорны.

пабразгата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; зак.

Бразгатаць некаторы час. [Віктар] адчыніў гараж, пабразгатаў там жалязякамі і накіраваўся да нас. Няхай.

пабразгаце́ць, ‑гачу, ‑гаціш, ‑гаціць; ‑гацім, ‑гаціце; зак.

Тое, што і пабразгатаць. [Максім] пабразгацеў у каморы начыннем, узяў малаток, бабку для кляпання касы, нейкі адмысловы шпянёк, пласкагубцы і, кінуўшы Толю «пайшлі!», падаўся з ім на востраў. Брыль.

пабра́згаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Бразгаць некаторы час, бразнуць некалькі разоў. [Кулікоўскі], пабразгаўшы яшчэ хвіліны дзве дзвярыма, пабег уніз да гаспадыні. Галавач. Цурынскі яшчэ раз пабразгаў клямкаю, але за парканам, апроч сабачага брэху, ніякага руху не пачуў. Сабаленка.

пабра́згваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Бразгаць час ад часу. Пабразгваць ключамі. □ Недзе пабразгвалі бляшаныя званочкі. Самуйлёнак.