Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кадыфікава́цца, ‑куецца; незак.

Зал. да кадыфікаваць.

кадыфікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.

Звесці (зводзіць) у кодэкс, зрабіць (рабіць) кацыфікацыю.

кадыфіка́тар, ‑а, м.

Той, хто займаецца кадыфікацыяй.

кадыфікацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кадыфікацыі. Кадыфікацыйная работа. Кадыфікацыйная камісія.

кадыфіка́цыя, ‑і, ж.

Звядзенне ў адзіную ўзгодненую сістэму (у кодэкс) законаў краіны, якія адносяцца да пэўнай галіны права. Кадыфікацыя законаў аб працы.

[Ад лац. codex — кніга і facere — рабіць.]

кадэі́н, ‑у, м.

Парашок або таблеткі ад кашлю.

[Ад грэч. kōbeia — макавая галоўка.]

кадэ́нцыя, ‑і, ж.

1. Гарманічны або меладычны абарот, які завяршае музычны твор або яго частку, падкрэсліваючы кампазіцыйную цэласнасць твора.

2. Вольная імправізацыя віртуознага характару, якая выконваецца сола і ўваходзіць у склад інструментальнага канцэрта.

[Іт. cadenza.]

кадэ́т 1, ‑а, М ‑дэце, м.

Выхаванец кадэцкага корпуса (гл. корпус).

[Фр. cadet.]

кадэ́т 2, ‑а, М ‑дэце, м.

Член контррэвалюцыйнай канстытуцыйна-дэмакратычнай партыі ў дарэвалюцыйнай Расіі. Умелі кадэты пусціць пыл у вочы. Людзі, не спакушаныя ў палітыцы, спачувалі ім, лічылі іх вялікімі апазіцыянерамі царызму і шмат надзей ускладалі на іх. Колас.

[Скарачэнне па назвах першых літар у словах: канстытуцыйны дэмакрат (к.-д. — ка-дэ); канчатак па аналогіі з кадэт ​1.]

кадэ́цкі 1, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кадэта ​1.

•••

Кадэцкі корпус гл. корпус.

кадэ́цкі 2, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кадэта ​2. Кадэцкі лібералізм. □ Ход выбараў паказваў, што верх бярэ ў іх так званая канстытуцыйна-дэмакратычная або кадэцкая партыя, памяркоўна-апазіцыйная партыя памешчыкаў і ліберальнай буржуазіі. Колас.