Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

карту́на, ‑ы, ж.

Уст. Баваўняная тканіна. За прылаўкам у Матруны Шмат «утрэслася» картуны, Метраў сорак, можа й болей. Крапіва.

[Ням. Kattun — бавоўна.]

картуно́вы, ‑ая, ‑ае.

Уст. Зроблены, пашыты з картуны. [Гэля] здзела палітцо і іранічна адазвалася пра зношаную картуновую блузку. Гартны.

карту́ш, ‑а, м.

Скульптурнае або графічнае ўпрыгожанне ў выглядзе дэкаратыўна акаймаванага не да канца разгорнутага скрутка або шчыта з эмблемай, гербам, надпісам і пад.

[Фр. cartouche.]

карту́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.

Частка компаса — папяровы, алюмініевы або іншы кружок, на які наносяцца дзяленні на градусы і румбы.

ка́ртынг, ‑а, м.

Гонкі на аўтамабілях тыпу карт як від спорту. Першынство па картынгу.

картынгі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Спартсмен, які займаецца картынгам.

картэ́ж, ‑у, м.

Урачыстае шэсце, выезд. Вясельны картэж. Жалобны картэж. □ Паказаўся ганаровы экскорт і картэж чорных бліскучых «Чаек». Карпаў.

[Фр. cortěge.]

картэзія́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да картэзіянства. Картэзіянская філасофія.

картэзія́нства, ‑а, н.

Філасофскае вучэнне Дэкарта і яго паслядоўнікаў.

[Ад Cartesius — лацінізаванай формы прозвішча Дэкарта.]

картэ́ль, ‑я, м.

1. Адна з форм капіталістычных манаполій — аб’яднанне прадпрыемцаў якой‑н. галіны прамысловасці з мэтай манапольнага панавання на рынку і атрымання найбольшага прыбытку пры захаванні камерцыйнай і вытворчай самастойнасці аб’яднаных прадпрыемстваў.

2. Уст. Пісьмовы выклік на дуэль.

[Фр. cartel.]