каламу́тнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць, якасць каламутнага. Відаць было па каламутнасці неба, што фабрычныя коміны пазвычайнаму сапуць густымі камякамі дыму. Гартны.
каламу́тны, ‑ая, ‑ае.
1. Непразрысты, мутны (пра вадкасць і інш.). Палявая дарога ў момант раскісла, усюды пабеглі ручайкі, і ў калдобінах заблішчэлі каламутныя лужыны. Сачанка. Гаспадар таксама прымайстраваўся з краёчку стала і паліў мне поўную шклянку нечага каламутнага, рудога. Сабаленка.
2. перан. Ахутаны заслонай туману, снегу, дажджу і пад. Каля Батаніна праляцела некалькі трасіруючых куль і пагасла ў каламутнай далечыні. Дудо. Прасторы былі белаватыя, каламутныя і непрыглядныя. Крапіва.
•••
У каламутнай вадзе рыбу лавіць гл. лавіць.
каламу́ціцца, ‑ціцца; незак.
Рабіцца каламутным.
каламу́ціць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; незак., што.
1. Муціць, рабіць каламутным. [Хлапчукі] боўталі моцна нагамі, каламуцілі ваду, а Федзя здзіўлена пазіраў на іх і ўсміхаўся. Ваданосаў.
2. перан. Выклікаць неспакой, уносіць беспарадак, блытаніну. [Кацярына:] Быў сябар, а цяпер разбойнік. Такія ж толькі свет каламуцяць. Крапіва.
•••
Каламуціць (муціць) ваду — тое, што і каламуціць (у 2 знач.).
каламу́ць, ‑і, ж.
1. Дробныя часцінкі, якія не раствараюцца ў вадкасці і робяць яе непразрыстай і мутнай; муць, каламута. У балоце ці возеры злучэнні жалеза асядаюць бурай каламуццю на дно, утвараючы руду. Штыхаў.
2. перан.; чаго або якая. Непраглядная заслона; імгла. Пукі святла на некалькі метраў прабіваюць туманную каламуць. Кавалёў. Мяце, скуголіць над платамі, над хатамі белая каламуць завірухі. Ракітны. // Пра ўсё незразумелае, заблытанае, беспарадачнае. — Усе пастулаты, ураўненні, формулы зліваюцца ў кашмарную каламуць. Шамякін.
3. перан. Зацямненне свядомасці, памяці. Далей у Мікіты Мінавіча пачыналіся нейкія правалы, туманам і прыкрай каламуццю засцілаліся ўсе падзеі. Кулакоўскі.
каламы́йка, ‑і, ДМ ‑мыйцы; Р мн. ‑мыек; ж.
1. Украінская народная песенька тыпу прыпеўкі. Звоняць каламыйкі прыкарпацкія, Боцікі тупочуць гарачай. Панчанка.
2. Украінскі гуцульскі масавы танец.
каламя́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, ж.
Густая моцная льняная тканіна.
каламя́нкавы, ‑ая, ‑ае.
Зроблены з каламянкі. Каламянкавы касцюм.
кала́н, ‑а, м.
Драпежная млекакормячая жывёліна сямейства куніцавых, якая водзіцца на марскіх узбярэжжах Далёкага Усходу. // Каштоўнае футра гэтай жывёліны.
калана́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Рад або некалькі радоў калон пад агульным перакрыццем. Палац культуры з каланадай. □ Сярод зеляніны саду відзён аднапавярховы будынак з расцягнутай каланадай. «Помнікі».
[Фр. colonnade.]