Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кашава́р, ‑а, м.

Повар у воінскай часці або ў рабочай арцелі. — Гэй, падсып, падсып, таварыш! Каша просіцца сама, — Лепей Федзі-кашавара Ў цэлай арміі няма. Броўка.

кашава́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Жан. да кашавар.

кашава́рня, ‑і, ж.

Памяшканне для гатавання ежы ў арцелі або ў воінскай часці і пад.

кашава́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Разм. Выконваць абавязкі кашавара. Хто ж на кухні кашаварыць — Рыбу смажыць, кашу варыць? Муравейка.

кашалёк, ‑лька, м.

Кішэнная, звычайна скураная сумачка для грошай. — Колькі з мяне? — спытаў Лемяшэвіч, дастаючы з кішэні кашалёк. Шамякін. // перан. Разм. Пра грошы, багацце.

•••

Пусты кашалёк — пра адсутнасць грошай.

Тугі (тоўсты) кашалёк — пра наяўнасць вялікіх грошай.

кашало́т, ‑а, М ‑лоце, м.

Буйное марское млекакормячае атрада кітоў, якое мае прамысловае значэнне.

[Фр. cachalot.]

ка́шаль, ‑шлю, м.

Раптоўныя сутаргавыя выдыхі, якія суправаджаюцца хрыпамі і шумам (пры запаленні дыхальных шляхоў і інш.). Кашаль душыць. □ Праз дзве-тры хвіліны зноў пачуўся кашаль, хваравіты, неадольны. Кулакоўскі. [Маці] увесь час мучыў сухі надрыўны кашаль. Хомчанка. // Разм. Хвароба, якая суправаджаецца гэтай з’явай.

•••

Як хваробе кашаль — ніколькі, зусім (не патрэбен, не памог). [Лютынскі-бацька:] Памагла мне твая пісаніна, як кашаль хваробе. Крапіва.

кашамі́р,

гл. кашмір.

кашамі́равы,

гл. кашміровы.

кашані́левы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і кашанільны.