Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ката́ль, ‑я, м.

Рабочы, які займаецца выкаткай або падвозам грузаў уручную, на тачцы.

катамара́н, ‑а, м.

Паруснае або маторнае судна з двух карпусоў, размешчаных на некаторай адлегласці адзін ад аднаго і звязаных між сабой агульнай палубай. Пасажырскі катамаран.

[Англ. catamaran з тамільскай.]

ката́нгенс, ‑а, м.

Трыганаметрычная функцыя — тангенс дапаўняльнага вугла.

[Ад лац. co — разам і tangens — датычны.]

катаніза́цыя, ‑і, ж.

Спец. Перапрацоўка лубянога валакна (ільну, канапель і пад.) у бавоўнападобную масу.

катані́н, ‑у, м.

Бавоўнападобная маса, атрыманая з валокнаў ільну, канопляў, джуту і інш.

[Фр. cotonnine.]

ката́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. катацца, катаць.

катану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Разм.

1. Аднакр. да катаць.

2. Паехаць куды‑н. — А я білетаў не дастаў, — бесклапотна паведаміў Віцька. — Раскупілі. Таму мая прапанова: сядзем на аўтобус і катанём за горад. Савіцкі.

катапу́льта, ‑ы, ДМ ‑льце, ж.

1. У старажытнасць — асадная машына для кідання на вялікую адлегласць камення, бочак з гаручым і інш.

2. Механізм для старту самалётаў з палуб авіяносцаў і іншых невялікіх узлётных пляцовак.

3. Прыстасаванне для аўтаматычнага выкідвання з лятальнага апарата лётчыка (або інш. членаў экіпажа) з далейшым спускам на парашуце.

[Лац. catapulta з грэч.]

катапультава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. катапультаваць, катапультавацца.

катапультава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; зак. і незак.

1. Выкінуцца (выкідацца) з лятальнага апарата з дапамогай катапульты.

2. толькі незак. Зал. да катапультаваць.