калмы́кі, ‑аў; адз. калмык, ‑а, м.; калмычка, ‑і, ДМ ‑чцы; мн. калмычкі, ‑чак; ж.
Народ, які жыве пераважна ў Калмыцкай АССР, а таксама ў Астраханскай, Валгаградскай, Растоўскай абласцях і ў Стаўрапольскім краі РСФСР.
калмы́цкі, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да калмыка, калмыкаў, належыць ім. Калмыцкая мова. Калмыцкая культура.
кало́да 1, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
1. Кароткае тоўстае бервяно. [Мядзведзіца] пераварочвала старыя, трухлявыя калоды, заваленыя бураломам, і ў чорнай вільготнай глебе заўсёды знаходзіла пад імі мноства тлустых лічынак, чарвей і слімакоў. В. Вольскі. Калоды звязалі браты адну з адной і зрабілі моцны плыт. Якімовіч. // Абрубак тоўстага бервяна, прыстасаваны для якіх‑н. гаспадарчых або бытавых патрэб. [Гаспадар] сядзеў у адной бялізне на калодзе перад лямпаю і круціў папяросу. Чорны. У дашчанай майстэрні Ігнась з грукатам і лёскатам выпростваў на калодзе вялікія лісты бляхі. Мурашка. // перан. Разм. пагард. Пра непаваротлівага, нязграбная чалавека.
2. Вулей, зроблены з камля дуплістага дрэва. Пасека, якая налічвала не больш дваццаці вулляў, старасвецкіх калод, знаходзілася за садам і ўпіралася ў малады сасняк. Пестрак. Старасвецкі гэты вулей — выдзеўбаную дубовую калоду — прывыклі бачыць на сасне. Навуменка.
•••
Цераз пень калоду гл. пень.
кало́да 2, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.
Камплект ігральных карт. [Ліза і Наталля] дасталі з-за люстэрка растрыбушаную, як вага, калоду карт і варажылі. Чорны.
кало́дачка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
Памянш. да калодка (у 1, 2, 4, 5, 6 і 7 знач.).
кало́дачны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да калодкі. Калодачны матэрыял. Калодачная планка. Калодачная падэшва.
кало́ддзе, ‑я, н., зб.
Калоды. — А я ж думала, што цябе ці ваўкі з’елі ці мядзведзі забілі, у мох зацягнулі, закапалі і калоддзем завярнулі! З нар.
кало́дзеж, ‑а і кало́дзезь, ‑я, м.
1. Вузкая глыбокая яма, звычайна ўмацаваная ад абвалаў зрубам, трубамі для здабывання вады з ваданосных слаёў зямлі. На вуліцы Лясніцкі сустрэў Макрыну — яна ішла ад калодзежа з поўнымі вёдрамі вады. Зарэцкі. Зарыпеў журавель над калодзежам. Колас.
2. (звычайна з азначэннем). Яма, якая служыць для розных тэхнічных патрэб. Шахтавы калодзеж. Каналізацыйны калодзеж. Кабельны калодзеж.
•••
Артэзіянскі калодзеж — буравы калодзеж з труб, які падае глыбінную напорную ваду.
кало́дзежны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да калодзежа. Калодзежны журавель.
2. Які ажыццяўляецца, праводзіцца пры дапамозе калодзежаў (у 2 знач.). Калодзежная здабыча нафты.