Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

закра́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць кракаць. // Кракнуць некалькі разоў запар; пракракаць. Качка закракала і змоўкла.

закракта́ць, ‑кракчу, ‑крэкчаш, ‑крэкча і закрахта́ць, ‑крахчу, ‑крэхчаш, ‑крэхча; зак.

Пачаць крактаць, крахтаць. // Крактануць, пракрахтаць. [Партызан] сумысле закрактаў з натугай і сказаў задаволена: — От кабан! Пудоў на сем! Мележ.

закрана́цца, ‑аецца; незак.

Зал. да закранаць.

закрана́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да закрануць.

закрану́ты, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад закрануць.

закрану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; заг. закрані; зак., каго-што.

1. Дакрануцца, даткнуцца да каго‑, чаго‑н. Стрыж ляцеў, На хаце латы Закрануў крылом сваім. Дзеружынскі. Мышка і палезла туды, ды, як па бяду, закранула шклянку, што стаяла на самым краі палічкі. Шуцько. // перан. Зачапіць, пакінуць свой след. Вайна гэтага мястэчка амаль не закранула. Васілевіч. Змены, што прынесла савецкая ўлада ў вёску, закранулі і Пустку. Хадкевіч. // перан. Аказаць уздзеянне на каго‑, што‑н.; усхваляваць, узрушыць. Яшчэ да болю закранае душу гарачы позірк чулы. Тарас. Відаць, успамін закрануў балючыя раны мінулага. Сіняўскі.

2. перан. Спыніцца на чым‑н., звярнуць увагу на што‑н. пры размове, гутарцы і пад. Праз пару дзён.. бабка неяк сама закранула гэта пытанне. Скрыпка.

3. Запыніць, выклікаць на размову. «Прайду моўчкі, — вырашыў Васіль, — дый толькі таго, не буду чапаць.. [цётку Касмініху], то, можа, і яна мяне не закране». Кулакоўскі.

закра́паць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць крапаць.

закра́са, ‑ы, ж.

Тое, што дабаўляюць у ежу для лепшага смаку, паху; прыправа. — Мне б якога крупніку ўлілі, і хоць для закрасы малаком засівілі. Гурскі. Мядок быў хітра дзесь запёрты, — Цяпер яго насталі часы, Бо ён патрэбен для закрасы, І што кісель той без сыты У вечарок гэты святы? Колас.

закрасава́цца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак.

Пачаць красавацца.

закрасава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак.

Пачаць красаваць.