Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Камінтэ́рн, ‑а, м.

Камуністычны Інтэрнацыянал.

камісава́цца, ‑суюся, ‑суешся, ‑суецца; зак. і незак.

Разм. Вызваліцца (вызваляцца) на медыцынскай камісіі ад ваеннай службы, работы і пад. па стану здароўя.

камісава́ць, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; зак. і незак.; каго-што.

Разм.

1. Агледзець (аглядаць) каго‑н. на медыцынскай камісіі для вызначэння стану здароўя. Урачы ўважліва камісуюць дапрызыўнікаў.

2. Вызваліць (вызваляць) на медыцынскай камісіі ад ваеннай службы, работы і пад. па стану здароўя. Камісаваць раненага.

каміса́р, ‑а, м.

1. Кіруючая асоба з грамадска-палітычнымі, арганізацыйнымі, адміністрацыйнымі функцыямі. Батальённы камісар. Ваенны камісар. Народны камісар. □ У вайну Пракоп Пракопавіч партызаніў: спачатку быў камандзірам атрада, .. пасля — камісарам брыгады. Шамякін.

2. За мяжой і ў Расіі ў 18 — пачатку 20 стст. — чыноўнік, які выконвае паліцэйскія функцыі; прыстаў. Пан Крулеўскі назначаецца павятовым камісарам, войтаў па валасцях ставяць. Колас.

[Фр. commissaire.]

каміса́раў, ‑ава.

Які належыць камісару. [У Зосі] раслі надзеі на камісаравы словы і прыхільнасць да яго. Чорны.

каміса́рскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да камісара. Камісарскі пост. Камісарскія абавязкі.

камісарыя́т, ‑а, М ‑рыяце, м.

Дзяржаўная або адміністрацыйная ўстанова, на чале якой стаіць камісар. Ваенны камісарыят. Народны камісарыят.

камісарыя́цкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да камісарыята, належыць яму. Камісарыяцкі работнік.

камісіёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Разм. Камісійны магазін. — Ідзі зараз жа ў краму ці камісіёнку і купі сабе цёплую шапку. Рамановіч.

камісі́йны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да камісіі (у 3 знач.). Камісійны дагавор. Камісійныя расходы. // Які гандлюе таварамі, здадзенымі на камісію. Камісійны магазін. // Здадзены на камісію. Камісійныя тавары.

2. у знач. наз. камісі́йныя, ‑ых. Грошы, якія даюцца за выкананне камісіі (у 3 знач.).