Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

кантрактацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кантрактацыі. Кантрактацыйны дагавор.

кантракта́цыя, ‑і, ж.

1. Заключэнне кантракта на атрыманне або скарыстанне чаго‑н. у пэўныя тэрміны на пэўных умовах.

2. Сістэма нарыхтоўкі сельскагаспадарчых прадуктаў на аснове дагавораў, якія штогод заключаюцца нарыхтоўчымі арганізацыямі і аднаасобнымі гаспадаркамі. Кантрактацыя збожжа. Кантрактацыя сена.

кантралёр, ‑а, м.

Службовая асоба, якая правярае каго‑, што‑н., кантралюе чыю‑н. дзейнасць. Кантралёр кіно. Кантралёр па зборцы трактароў. □ Калі кантралёр наблізіўся да маёра, які спаў, Таня адвяла яго працягнутую руку: — Не трэба, хай спіць. Білет у яго ў парадку. Даніленка.

[Фр. contrôleur.]

кантралёрка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

Жан. да кантралёр.

кантралёрскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кантралёра, належыць яму. Кантралёрскія абавязкі. Кантралёрскі кампосцер.

кантра́льта, нескл., н.

Самы нізкі жаночы голас (у спевах). [Жанчына] паправіла какетлівым рухам капялюш і густым звонкім кантральта заспявала арыю. Мурашка. // Спявачка з такім голасам.

[Іт. contralto.]

кантра́льтавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кантральта. Кантральтавы голас.

кантралява́цца, ‑люецца; незак.

Зал. да кантраляваць.

кантралява́ць, ‑люю, ‑люеш, ‑люе; незак., каго-што.

Праводзіць кантроль, сачыць за правільнасцю дзеянняў каго‑, чаго‑н.; правяраць. Кантраляваць работу. Кантраляваць ход спаборніцтва. Кантраляваць свае паводзіны. □ Аўтаматы працавалі дакладна. Бурмакоў і Павел амаль зусім не кантралявалі іх і самі гадзінамі не адрываліся ад тэлескопа. Шыцік.

кантрама́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да кантрамаркі. Кантрамарачная кніжка.