Verbum

катэго́рыя, ‑і, ж.

1. Асноўнае філасофскае паняцце, якое адлюстроўвае найбольш агульныя ўласцівасці і сувязі прадметаў і законы развіцця з’яў аб’ектыўнай рэальнасці. Катэгорыя часу. Катэгорыя неабходнасці. Катэгорыя формы і зместу.

2. У навуковай тэрміналогіі — родавае паняцце, якое абазначае разрад з’яў, прадметаў або найбольш агульную іх прымету. Граматычныя катэгорыі. Катэгорыя роду. Гістарычныя катэгорыі.

3. Група аднародных прадметаў, з’яў або асоб, якая выдзяляецца па якіх‑н. прыметах. Калектывізацыя робіць людзей і шчырымі прыяцелямі і зацятымі ворагамі, падзяляючы іх на розныя катэгорыі. Колас. Пашкоджанні, нанесеныя Бандарчуку, адносіліся да катэгорыі лёгкіх. Капусцін.

[Ад грэч. katēgoria — выказванне, суджэнне.]

катэ́дж, ‑а, м.

Невялікі жылы дом у прыгарадзе, рабочым пасёлку і пад., звычайна з мансардай і зямельным участкам. На ўзлессі, каля самай Дзвіны, з’явіцца яшчэ адна вуліца, забудаваная прыгожымі катэджамі для лепшых рабочых будоўлі. Грахоўскі.

[Англ. cottage.]

ка́тэр, ‑а, м.

1. Невялікае самаходнае судна для транспартных, спартыўных, ваенных і прамысловых мэт. Катэр на падводных крылах. Тарпедны катэр. Дэсантны катэр. □ Прыняўшы на борт пасажыраў, катэр накіраваўся да парахода. «Звязда». Як толькі прайшоў крыгаход, на рацэ затарахцеў буксірны катэр і пацягнуў з аднаго на другі бераг вялізны паром. Грахоўскі.

2. Тып ваенна-марской парусна-грабной шлюпкі.

3. Старадаўняе паруснае аднамачтавае судна.

[Англ. cutter.]

ка́тэрны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да катэра. Катэрная прыстань.

ка́тэт, ‑а, М ‑тэце, м.

Кожная з дзвюх старон у прамавугольным трохвугольніку, якія ўтвараюць прамы вугал.

[Ад грэч. káthetos — адвес.]

катэ́тэр, ‑а, м.

Медыцынская трубка, якая ўводзіцца ў канапы і поласці цела (галоўным чынам у мачавы пузыр) для іх апаражнення або прамывання.

[Ад грэч. kátheter — зонд.]

катэтэрыза́цыя, ‑і, ж.

Увядзенне катэтэра ў поласць арганізма.

катэхі́зіс, ‑а, м.

Рэлігійная кніга, якая змяшчае кароткі выклад хрысціянскага веравучэння ў пытаннях і адказах.

[Ад грэч. katēchēsis — вуснае настаўленне.]