Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

некага, займ.

  1. адмоўны, з інф. Няма нікога, каб...

    • Некаму адправіць пісьмо.
  2. неазнач., (ад займ. «нехта»). Кагосьці.

    • Тут некага не хапае.

некалі1, прысл. у знач. вык.

Няма калі, няма часу.

  • Н. адпачываць.

некалі2, прысл.

  1. Калісьці, даўно; у далёкім мінулым.

    • Н. тут працякала Няміга.
  2. Калі-небудзь у будучым.

    • Н. тут вырасце сад.

некалькі1, ліч.

Некаторая, невялікая колькасць.

  • Н. месяцаў.

некалькі2, прысл.

Нямнога, часткова.

  • Зрабіць н. больш.

некаторы, , займ.

  1. Нейкі, дакладна не вызначаны.

    • Праз н. час.
  2. мн. Не ўсе, асобныя.

    • У некаторых вёсках.
    • Некаторыя (наз.) з прысутных.

некралог, , м.

Артыкул пра нябожчыка з характарыстыкай яго жыцця і дзейнасці.

|| прым. некралагічны, .

некропаль, , м.

Месца, дзе пахаваны славутыя людзі.

нектар, , м.

  1. У грэчаскай міфалогіі: напітак багоў, які даваў ім бяссмерце; таксама перан. пра цудоўны жыватворны напітак.

  2. Салодкі сок, які выдзяляецца кветкамі меданосных раслін (спец.).

    • Пчолы збіраюць н.

|| прым. нектарны, .

некуды, прысл.

  1. прысл. Кудысьці, невядома куды.

    • Н. ж ідзе гэта старая.
  2. безас. у знач. вык., з інф. Няма месца (куды б можна было адправіцца, змясціць каго-, што-н.).

    • Ехаць н.
    • Далей ісці н. (таксама перан. дасягнута мяжа чаго-н.; разм., звычайна неадабр.).

Далей некуды (разм.) —

  1. лепш не можа быць.
    • Дасць Бог здароўе, зажывём, далей н.;
  2. горш не можа быць (неадабр.).
    • Абрыдла мне ўсё тут, далей н.