Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

абапе́рціся, ; зак.

  1. на каго-што і аб каго-што. Налегчы на каго-, што-н., прыхіліцца да каго-, чаго-н., выкарыстаць што-н. як апору.

    • А. рукамі.
    • А. спінай аб сцяну.
  2. перан., на каго-што. Знайсці падтрымку, апору ў кім-н.

    • А. на падтрымку таварышаў.
  3. перан., на што. Выкарыстаць што-н. у якасці асновы для разважанняў, крыніцы інфармацыі.

    • А. на лічбы.

|| незак. абапірацца, .

абапі́цца, ; зак.

Напіцца чаго-н. звыш меры.

  • А. півам.

|| незак. абапівацца, .

абапі́ць, ; зак. (разм.).

Увесці каго-н. у страту, многа выпіўшы за яго кошт.

  • Я ж вас не аб’ем і не абап’ю.

|| незак. абапіваць, .

абапрэ́лы, .

Які абгніў, папрэў з усіх бакоў.

  • Абапрэлая стрэшка.

абапрэ́ць, ; зак.

Папрэць з усіх бакоў.

|| незак. абаправаць, .

абараназдо́льны, .

Здольны абараняцца, падрыхтаваны да абароны.

|| наз. абараназдольнасць, .

абара́нак, , м.

  1. Булачны выраб з заварнога пшанічнага цеста ў выглядзе кольца.

    • Купіць дзецям абаранкаў.
  2. перан. Рулявое кола ў аўтамабілі, трактары і пад.

    • Круціць а.
  3. абаранкам, у знач. прысл. У выглядзе кольца.

    • Скруціцца абаранкам.

  • Абаранкам не завабіш каго (разм.) — ніякімі сродкамі не ўгаворыш.

  • Дзірка ад абаранка (разм. іран.) — нічога, пустое месца.

  • Зарабіць на абаранкі (разм. неадабр.) — заслужыць пакаранне за якую-н. правіннасць.

  • Хвост абаранкам (разм.) — не падаць духам, трымаць сябе малайцавата, самаўпэўнена.

|| прым. абараначны, .

абара́начнік, , м. (разм.).

Той, хто пячэ або прадае абаранкі.

|| ж. абараначніца, .

абарані́цца, ; зак.

  1. гл. абараніць.

  2. Абараніць дысертацыю (разм.).

абарані́ць, ; зак.

  1. Адбіць напад ворага, не даць у крыўду каго-н.

    • А. Радзіму.
  2. Засцерагчы ад шкоднага дзеяння каго-,чаго-н.

    • А. сады ад вусеня.
  3. Адстаяць чые-н. інтарэсы, правы, погляды.

    • А. прынцып дэмакратызму.

  • Абараніць дысертацыю (праект, дыплом) — публічна, на пасяджэнні вучонага савета або перад спецыяльнай камісіяй адстаяць палажэнні сваёй дысертацыі, праекта, дыплома.

|| незак. абараняць, .

|| звар. абараніцца, .

|| незак. абараняцца, .

|| наз. абарона, .

  • А. Радзімы.
  • А. дысертацыі.
  • Міжнародны дзень абароны дзяцей.