Verbum

уменне, ✂, н.

Здольнасць рабіць што-н., набытая ведамі, вопытам.

• Пры ўменні ўсё можна зрабіць.
• Пахваліць за ў. і стараннасць.

умераны, ✂.

1. Сярэдні паміж крайнасцямі — не вялікі і не малы, не гарачы і не халодны і пад.

   • Умераная скорасць.
   • Умераная вільготнасць.
   • Умераныя патрабаванні.

2. Пра клімат: сярэдні паміж гарачым і халодным.

   • У. клімат.
   • У. пояс.

3. Які трымаецца сярэдняй палітычнай лініі, схільны да кампрамісу, згодніцтва.

   • Умеранае крыло рэфарматараў.
   • Умераная палітыка.

|| наз. умеранасць, ✂.

умерзнуць, ✂; зак.

1. у што. Пад уздзеяннем марозу шчыльна замацавацца ўнутры лёду, мёрзлай зямлі.

   • Бочка ўмерзла ў лёд.

2. Зацвярдзець ад марозу на значную глыбіню.

   • Зямля моцна ўмерзла.

|| незак. умярзаць, ✂.

умець, ✂; незак.

1. Валодаць уменнем рабіць што-н.

   • У. іграць на скрыпцы.

2. Валодаць здольнасцю рабіць што-н.

   • Яна не ўмее перабольшваць.
   • Ён не ўмее ліслівіць перад іншымі.

умеючы, прысл.

З уменнем, з веданнем справы.

• Гэта трэба рабіць у.

умёрзлы, ✂.

1. Які ўмёрз у што-н.

   • У. ў лёд кавалак дрэва.

2. Які зацвярдзеў ад марозу на значную глыбіню.

   • Умёрзлая зямля.

уміг, прысл.

Імгненна.

• Усе ў. замоўклі.

уміласцівіць, ✂; зак.

Зрабіць міласцівым, міласэрным.

• У. бацьку.

уміраць, ✂; незак.

1. Перастаць жыць, а таксама вянуць, сохнуць (пра расліны).

   • Уміралі за радзіму.
   • У. са смеху (вельмі смешна).

2. перан. Знікаць, прападаць (кніжн.).

   • Такія словы не ўміраюць у вяках.

3. перан. Адыходзіць у мінулае (пра грамадскія з’явы і пад.).

   • Старое ўмірае, а новае нараджаецца.

умова, ✂, ж.

1. Акалічнасць, ад якой што-н. залежыць.

   • Гэта магчыма пры адной умове.

2. Патрабаванне, якое прад’яўляецца адным з дагаворных бакоў.

   • Назавіце вашу ўмову.
   • Умовы міру.

3. Пісьмовая або вусная дамоўленасць, згода.

   • Выканаць умову.
   • Парушыць умову.

4. мн. Правілы, устаноўленыя ў якой-н. галіне дзейнасці, жыцця.

   • Умовы карыстання электрычнымі прыборамі.

5. мн. Абставіны, у якіх працякае або пры якіх адбываецца што-н.

   • Кліматычныя ўмовы.
   • Жыллёвыя ўмовы.
   • Падрыхтоўка прадпрыемства да работы ў зімовых умовах.
   • Праца ў добрых умовах.
   • Для спецыялістаў — усе ўмовы (г. зн. добрыя ўмовы для жыцця; разм.).

6. Даныя, патрабаванні, з якіх неабходна зыходзіць.

   • Умовы доследу.

◊

• Пры ўмове чаго, у знач. прыназоўніка з Р — пры залежнасці ад чаго-н., абумоўленасці чым-н.

• Гэта можна выканаць пры ўмове добрага надвор’я.

• Ва ўмовах чаго, у знач. прыназоўніка — пры наяўнасці чаго-н. навакольнага, спадарожнага.

• Працаваць ва ўмовах пастаяннага напружання.