Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

размоўнік, , м.

Дапаможнік для размовы з іншаземцамі з узорамі дыялогаў на бытавыя і іншыя тэмы.

размывіна, , ж.

Размытае вадой паглыбленне ў зямлі, на дне вадаёма.

размыў, , м.

  1. гл. размыць.

  2. Месца, размытае вадой.

размыцца, ; зак.

Разбурыцца пад дзеяннем вады, плыні.

  • Бераг паступова размыўся.

|| незак. размывацца, .

|| наз. размыў, .

размыць, ; зак.

Разбурыць плынню, вадою.

  • Рака размыла бераг.

|| незак. размываць, .

|| наз. размыванне, і размыў, .

размякчыцца, ; зак.

  1. Стаць мяккім, размякнуць пад уздзеяннем чаго-н.

    • Пластылін размякчыўся ў цяпле.
  2. перан. Прыйсці ў стан душэўнай лагоднасці, стаць ласкавым, добрым.

|| незак. размякчацца, .

|| наз. размякчэнне, .

размякчыць, ; зак.

  1. Зрабіць мяккім.

    • Р. воск.
  2. перан. Прывесці ў стан душэўнай мяккасці.

    • Р. сэрца ласкай.

|| незак. размякчаць, .

|| наз. размякчэнне, .

размяніць, ; зак.

Тое, што і размяняць (у 1 знач.).

|| незак. разменьваць, .

|| наз. размен, .

размяняцца, ; зак.

  1. Памылкова абмяняўшыся чым-н. падобным, аднародным, зрабіць размен.

    • Р. шапкамі.
  2. У шахматнай гульні: зрабіць размен фігур.

    • Р. сланамі.
  3. Зрасходаваць свае сілы, здольнасці на дробныя справы.

    • Р. на дробязі.
  4. Пра тых, хто жыве разам: раз’ехацца, падзяліўшы агульную жылую плошчу.

|| незак. разменьвацца, .

|| наз. размен, .

  • Р. фігур у шахматнай гульні.

размяняць, ; зак.

  1. Абмяняць адны грашовыя купоны або манеты на больш дробныя ў адпаведнай колькасці.

    • Р. сто рублёў.
    • Р. пяты дзесятак (перан. пра ўзрост: ужо споўнілася сорак).
  2. Абмяняць каго-, што-н. на другое падобнае або на другога падобнага.

    • Р. кватэру.
    • Р. палонных.

|| незак. разменьваць, .

|| наз. размен, .

|| прым. разменны, .

  • Р. аўтамат (для размену манет).
  • Разменныя манеты (дробныя, для размену).