Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

шып2, , м.

Буйная прамысловая рыба сямейства асятровых.

шыпець, ; незак.

  1. Утвараць глухія гукі, якія нагадваюць доўгі гук «ш».

    • Гадзюка шыпіць.
    • Шыпеў газавы струмень.
  2. перан. Гаварыць здушаным ад злосці голасам (разм.).

  3. перан. Вымаўляць доўгі гук «ш», патрабуючы цішыні.

|| наз. шыпенне, і шып, .

шыпоўкі, , ж.

Спартыўны абутак з шыпамі 1 (у 1 знач.) на падэшвах.

шыпулька, , ж.

Іголка хваёвай расліны.

|| прым. шыпулечны, і шыпулькавы, .

шыпучка, , ж. (разм.).

Шыпучы напітак.

шыпучы, .

  1. Які ўтварае шыпенне.

    • Шыпучая змяя.
  2. Які пеніцца і злёгку шыпіць ад выдзялення вуглякіслага газу (пра напіткі).

    • Шыпучыя віны (штучна газіраваныя).

|| наз. шыпучасць, .

шыпшына, , ж.

Дзікая кустовая ружа з простымі, не махровымі кветкамі, а таксама плады гэтай расліны.

|| прым. шыпшынавы, .

шыпшыннік, , м., зб.

Кусты, зараснік шыпшыны.

  • Густы ш.

шыпячы, .

Пра гукі мовы: які вымаўляецца з шыпеннем.

  • Шыпячыя зычныя (ж, ш, ч).

шыр, , ж.

  1. Шырыня, вялікія памеры ў шырыню.

    • Змераць прагон на ўсю ш.
  2. Шырокая прастора, шырыня (гл. шырокі ў 3 і 6 знач.).

    • Разгарнуцца ва ўсю ш. (цалкам праявіць свае магчымасці).