Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

углыбіню, і углыб, прысл. і прыназ.

  1. Углыб чаго-н., унутр.

    • Паплавок пайшоў у.
  2. прыназ. У што-н., унутр чаго-н.

    • У. лесу.

углыбіцца, ; зак.

  1. Зайсці ў глыбіню чаго-н. або капаючы, рыючы, пранікнуць глыбей у зямлю.

    • У. ў лес.
    • Будаўнікі метро ўглыбіліся на дзесяць метраў у зямлю.
  2. перан. Засяроджвацца, цалкам аддацца чаму-н.; унікнуць у тонкасці чаго-н.

    • У. ў аналіз твора.

|| незак. углыбляцца, .

|| наз. углыбленне, .

угнаенне, , н.

  1. гл. угнаіць.

  2. Рэчыва, якое ўносіцца ў глебу для павелічэння ўраджаю.

    • Мінеральныя, арганічныя ўгнаенні.
    • Вывозіць у. на палі.

угнаіцца, ; зак.

Стаць угноеным.

|| незак. угнойвацца, .

угнаіць, ; зак.

Павысіць пажыўныя ўласцівасці (глебы) унясеннем якога-н. рэчыва.

  • У. агарод.

|| незак. угнойваць, .

|| наз. угнаенне, і угнойванне, .

угнацца, ; зак.

  1. Пабегчы так, каб дагнаць.

    • У. за хлопчыкам.
  2. звычайна з адмоўем. Не адстаючы, ісці, бегчы за кім-, чым-н.

    • За вамі не ў.
  3. звычайна з адмоўем, перан. Зраўняцца з кім-, чым-н. у чым-н.

    • За ім у рабоце ніхто не ўгоніцца.

угневаны, .

Якога ўвялі ў гнеў, які выяўляе гнеў.

  • У. сусед.
  • У. голас.

|| наз. угневанасць, .

угневацца, і угнявіцца, ; зак.

Увайсці ў вялікі гнеў, раззлавацца.

угняздзіцца, ; зак.

  1. Звіць сабе гняздо дзе-н. (пра птушак).

  2. Зручна размясціцца, асталявацца дзе-н., звычайна на невялікай прасторы (разм.).

    • У. на печы.
  3. перан. Моцна ўкараніцца дзе-н., у чым-н. (пра абстрактныя паняцці).

    • Угняздзілася такая думка.

угоддзе, , н.

Месца, тэрыторыя як аб’ект сельскагаспадарчага прызначэння (поле, лес, возера і пад.).

  • Сенакосныя ўгоддзі.
  • Лясныя ўгоддзі.