Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

расшчаміць, ; зак.

Разняць, расчапіць сашчэмленае.

  • Р. зубы.

|| незак. расшчамляць, і расшчэмліваць, .

расшчапіцца, ; зак.

  1. Раскалоцца, раздзяліцца на часткі.

    • Палена лёгка расшчапілася.
  2. Разняцца, раз’яднацца.

    • Зубы расшчапіліся.
  3. Раздрабіцца, распасціся на часткі (спец.).

    • Валакно расшчапілася.
  4. Раскласціся на часткі ў выніку хімічнай рэакцыі (спец.).

    • Эфір расшчапіўся.
  5. Распасціся (аб атамах; спец.).

|| незак. расшчапляцца, і расшчэплівацца, .

|| наз. расшчапленне, .

расшчапіць, ; зак.

  1. Раскалоць, раздзяліць на часткі, шчапаючы.

    • Маланка расшчапіла сасну.
  2. Разняць, раз’яднаць.

    • Р. пальцы.
  3. Раздрабіць, заставіць распасціся на часткі (спец.).

    • Р. валакно.
  4. Раскласці на часткі пры дапамозе хімічнай рэакцыі (спец.).

    • Р. эфір.
  5. Раздзяліць на часткі, заставіць распасціся на часткі (спец.).

    • Р. атам.

|| незак. расшчапляць, і расшчэпліваць, .

|| наз. расшчапленне, .

расшчодрыцца, ; зак.

Тое, што і расшчадрыцца.

|| незак. расшчодрывацца, .

расшчэп, , м. (спец.).

Месца, дзе што-н. расшчэплена, разрэзана ўдоўж.

  • Р. у дошцы.

расшчэпіна, , ж.

Шчыліна, расколіна ў чым-н.

  • Р. ў дошцы.

расшыва, , ж.

Даўней на Волзе і на Каспійскім моры: вялікае пласкадоннае паруснае судна для перавозкі грузаў.

расшыральнік, , м. (спец.).

Прыстасаванне, прылада для расшырэння чаго-н.

расшырыцца, ; зак.

  1. Стаць больш шырокім.

    • Пляцоўка расшырылася.
  2. Павялічыцца колькасна, у аб’ёме.

    • Асартымент прадуктаў расшырыўся.
  3. Стаць больш шырокім па зместу, паглыбіцца.

    • Тэматыка дакладаў расшырылася.

|| незак. расшырацца, .

|| наз. расшырэнне, .

расшырыць, ; зак.

  1. Зрабіць больш шырокім.

    • Р. дарогу.
  2. Павялічыць колькасна, у аб’ёме.

    • Р. вытворчасць.
  3. Зрабіць больш шырокім па зместу.

    • Р. правы дэпутатаў.
    • Р. кругагляд.

|| незак. расшыраць, .

|| наз. расшырэнне, .