Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

ухапіцца, ; зак.

  1. за каго-што. Схапіцца, узяцца.

    • У. за крысо.
    • У. за поручань.
  2. перан., за што. Узяцца старанна за якую-н. справу; выкарыстаць што-н. у сваіх інтарэсах.

    • У. за работу.
    • У. за цікавую думку, за каштоўную прапанову.

ухапіць, ; зак.

  1. Схапіць, узяць.

    • У. за хвост.
    • Стараецца ў. сабе пабольш.
  2. перан. Хутка, адразу зразумець, улавіць.

    • Мы адразу ж ухапілі яго думку.
  3. З’есці чаго-н. крыху або наспех (разм.).

    • У. некалькі лыжак супу.
  4. Паспець зрабіць што-н., управіцца з чым-н. (разм.).

    • Работы многа, за дзень не ўхопіш.

ухвала, , ж.

Адабрэнне, станоўчая ацэнка.

  • Ківаць галавой у знак ухвалы.

ухваліць, ; зак.

Даць станоўчую ацэнку, прызнаць добрым, правільным, дапушчальным.

  • У. задуму.
  • У. план развіцця гаспадаркі.

|| незак. ухваляць, .

|| наз. ухваленне, .

ухвальны, (разм.).

Які заключае ў сабе, выражае ўхвалу.

  • Ухвальныя словы.

ухіл, , м.

  1. Нахіленая пакатая паверхня, схіл.

    • Цягнік ідзе пад у.
  2. перан. Пэўны напрамак дзейнасці, інтарэсаў, спецыялізацыі.

    • Школа з мастацкім ухілам.
  3. перан. Адхіленне, адыход ад асноўнай лініі ў поглядах, палітыцы.

    • Правы ў.

ухілісты, .

Пазбаўлены пэўнасці, яснасці, непрамы.

  • У. адказ.

|| наз. ухілістасць, .

ухіліцца, ; зак.

  1. ад каго-чаго і без дапаўнення. Адхіліцца, адсунуцца ўбок, каб пазбегнуць чаго-н.

    • У. ад удару.
  2. Адысці ад прамога напрамку.

    • Дарога ўхілілася ўлева.
  3. перан., ад чаго. Пазбягаючы чаго-н., устараніцца, адмовіцца ад чаго-н.

    • У. ад прамога адказу.
    • У. ад абавязкаў.

|| незак. ухіляцца, .

|| наз. ухіленне, .

ухітрыцца, ; зак.

Сумець, умудрыцца зрабіць што-н. цяжкае, што патрабуе спрыту, знаходлівасці.

  • Ухітрыўся прабрацца незаўважаным.

|| незак. ухітрацца, .

ухмылка, , ж. (разм.).

Тое, што і усмешка.

  • Хітрая ў.
  • Крывая ў.