Verbum

прыме́раць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак., што.

Надзець (адзенне, абутак) для вызначэння адпаведнасці мерцы, прыгоднасці па памеры.

П. сукенку.

|| незак. прыме́рваць, -аю, -аеш, -ае і прымяра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прыме́рка, -і, ДМ -рцы, ж. і прыме́рванне, -я, н.

прыме́рзнуць, -ну, -неш, -не; -ёрз, -е́рзла; -ні́; зак.

1. Прыліпнуць пад уздзеяннем марозу.

Дошка прымерзла да зямлі.

2. Крыху змерзнуць, падмерзнуць.

Фруктовыя дрэвы прымерзлі.

|| незак. прымярза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прымярза́нне, -я, н.

прымеркава́цца, -мярку́юся, -мярку́ешся, -мярку́ецца; -мярку́йся; зак.

Сабрацца, падрыхтавацца што-н. рабіць, улічыўшы абставіны.

П. скочыць цераз канаву.

|| незак. прымярко́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

прымеркава́ць, -мярку́ю, -мярку́еш, -мярку́е; -мярку́й; -меркава́ны; зак.

1. што да чаго. Аднесці да якога-н. тэрміну.

П. выданне кнігі да юбілею.

2. Прыйсці ў патрэбны момант, трапіць у час.

Прымеркаваў к самаму абеду.

|| незак. прымярко́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

пры́месь, -і, мн. -і, -ей, ж.

Дадатковы элемент у складзе чаго-н.; дамешак.

Ачысціць насенне ад прымесей.

|| прым. пры́месны, -ая, -ае (спец.).

Прымесныя элементы ў фарбах.

прыме́та, -ы, ДМ -ме́це, мн. -ы, -ме́т і прыкме́та, -ы, ДМ -ме́це, мн. -ы, -ме́т, ж.

1. Адметная рыса, па якой можна пазнаць каго-, што-н.

Асобыя прыметы (прыкметы).

Прыметы (прыкметы) восені.

2. У народных уяўленнях: прадвесце чаго-н.

Дрэнная п.

◊

На прымеце (прыкмеце) быць у каго (разм.) — пра таго, хто (што) з’яўляецца прадметам чыёй-н. увагі, цікавасці і пад.

прыме́тнік, -а, мн. -і, -аў, м.

У граматыцы: часціна мовы, якая абазначае якасць, уласцівасць або прыналежнасць і змяняецца па склонах, ліках і родах.

|| прым. прыме́тнікавы, -ая, -ае.

прыме́тны, -ая, -ае і прыкме́тны, -ая, ае.

1. Такі, што лёгка прымеціць.

П. шрам над брывом.

Ён прыметна (прыкметна) (прысл.) пахудзеў.

2. Які выдзяляецца сярод іншых.

Ён чалавек п.

3. Які з’яўляецца прыметай, адзнакай.

П. знак.

|| наз. прыме́тнасць, -і, ж. і прыкме́тнасць, -і, ж.

прыме́ціць і прыкме́ціць, -е́чу, -е́ціш, -е́ціць; -е́чаны; зак., каго-што і са злуч. «што».

Заўважыць, звярнуць увагу на каго-, што-н.

Гэту птушку цяжка п. сярод пасохлай травы.

Я гэтага чалавека даўно прымеціў.

|| незак. прымяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прыкмяча́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прыме́шваць гл. прымяшаць.