Verbum

го́рды, -ая, -ае.

1. Надзелены пачуццём уласнай годнасці, павагі да сябе.

Г. чалавек.

2. Поўны пачуцця задавальнення сабой.

Г. позірк.

3. Ганарысты, фанабэрысты.

Ласкавае цялятка дзвюх матак ссе, а гордае — ніводнай (прыказка).

го́рка¹, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. гл. гара.

2. Зашклёная шафа для посуду.

Хрустальная г.

3. Сістэма чыгуначных пуцей з ухілам, прызначаная для сартавання вагонаў (спец.).

4. Адна з фігур вышэйшага пілатажу: кароткачасовы палёт па ўзыходзячай прамалінейнай траекторыі.

Рабіць горку.

го́рка², прысл.

1. Непрыемна, едка па смаку.

2. Пра адчуванне горкага смаку.

Ад зёлак стала г. ў роце.

3. у знач. выкл. го́рка! Вокліч за вясельным сталом, якім просяць маладых пацалавацца (разм.).

го́ркасць, -і, ж.

Тое, што і горыч.

го́рка-салёны, -ая, -ае.

1. Горкага і салёнага смаку.

Горка-салёная мікстура.

2. Пра ваду: які ўтрымлівае горкія, галоўным чынам сернакіслыя солі (спец.).

Горка-салёнае возера.

го́ркі, -ая, -ае.

1. Які мае своеасаблівы едкі смак.

Г. палын.

Горкае лякарства.

2. перан. Поўны гора, цяжкі, гаротны.

Горкае жыццё.

Пераканацца на горкім вопыце.

Горкая праўда.

Горкія слёзы.

◊

Горкае дзіця (разм.) — наіўны, нявопытны малады чалавек.

Горкі п’яніца (разм., неадабр.) — алкаголік.

го́ркнуць, -не; горк, -кла; незак.

Псуючыся, станавіцца горкім на смак.

Масла горкне ў цяпле.

|| зак. праго́ркнуць, -не; праго́рк, -кла і зго́ркнуць, -не; згорк, -кла.

го́рла, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Храстковая трубка ў пярэдняй частцы шыі, якая з’яўляецца пачаткам стрававода і дыхальных шляхоў.

У горле перасохла.

Браць за г. (таксама перан.: сілай прымушаць рабіць што-н.). Г. перагрызці (таксама перан.: бязлітасна расправіцца з кім-н. са злосці).

2. Агульная назва зева, глоткі і гартані.

Хвароба г.

3. Верхняя звужаная частка пасудзіны.

Г. збана.

4. Вузкі выхад з заліва, вусце (спец.).

◊

Прыстаць з нажом да горла — назойліва патрабаваць.

Прамачыць горла — трохі выпіць.

Стаяць папярок горла — вельмі замінаць.

У горла не лезе — зусім не хочацца есці.

З горла лезе (разм., неадабр.) — вельмі многа мець чаго-н.

На ўсё горла (разм.) — з усёй сілы (спяваць, крычаць).

Па горла (разм.) — Надта многа.

Работы па горла.

Яды хапае па горла.

Стаяць косткай у горле (разм., неадабр.) — не даваць спакою, перашкаджаць.

|| прым. гарлавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

горн, -а, мн. го́рны, -аў, м.

Медны духавы інструмент для падачы сігналаў.

Горны зайгралі адбой.

горна... і горна-...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач. горны¹, напр.: горна-металургічны, горнарабочы, горнастралковы, горнакліматычны, горназдабываючы, горнахімічны.