Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ла́сы, -ая, -ае.

1. Вельмі смачны.

Л. кусок.

2. на што і да чаго. Які мае асаблівую цягу да чаго-н.; прагны; які выражае ахвоту, захапленне.

Л. да смятаны.

Паглядаць ласа (прысл.). Л. як кот на каўбасы (прымаўка). Л. на чужыя прыпасы (прымаўка).

|| наз. ла́сасць, -і, ж. (да 2 знач.).

ласяня́ і ласянё, -ня́ці, мн.я́ты, -ня́т, н.

Дзіцяня лася.

лася́ціна, -ы, ж.

Мяса лася як ежа.

Раз у жыцці давялося пакаштаваць ласяціны.

ла́та¹, -ы, ДМ ла́це, мн. -ы, лат, ж.

Кавалак тканіны, скуры, якім залатана дзірка на адзенні, абутку і пад.

|| памянш. ла́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.

|| прым. ла́тны, -ая, -ае.

ла́та², -ы, ДМ ла́це, мн. -ы, лат, ж.

Абчасаная жэрдка, якая кладзецца ўпоперак крокваў пры крыцці страхі.

Палажыць латы.

|| прым. ла́тны, -ая, -ае.

Латныя цвікі.

лата́к, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Адкрыты жолаб для сцёку, ссыпання чаго-н.

2. Паўкруглае або прамавугольнае прыстасаванне ў выглядзе невялікага жолаба ў млыне для ссыпання збожжа ў жорны.

Млынавы л.

|| прым. латако́вы, -ая, -ае.

ла́таны, -ая, -ае.

3 латкамі, рапараваны, лаплены.

Л. армяк.

Хоць у латаным, абы не ў хватаным (прыказка).

латарэ́я, -і, мн. -і, -рэ́й, ж.

Арганізаваная азартная гульня, падчас правядзення якой частка ўнесеных удзельнікамі (пакупнікамі) сродкаў ідзе арганізатарам, а размеркаванне выгод (рэчаў, грашовых сум і інш.) і страт залежыць ад выпадковага выцягвання таго ці іншага білета або нумара (жэрабя).

Грашова-рэчавая л.

|| прым. латарэ́йны, -ая, -ае.

Л. білет.

лататы́.

У выразе: даць (задаць) лататы (разм.) — уцячы, кінуцца наўцёкі.

ла́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак., што.

Зашываць дзіркі, ставячы латкі.

Л. кашулю.

|| зак. зала́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| наз. ла́танне, -я, н.