Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

ласка́вы, -ая, -ае.

Ветлівы, далікатны ў абыходжанні, прыязны, добразычлівы.

Ласкавыя адносіны.

На ласкавым хлебе (разм., жарт.) — на пажыццёвай пенсіі або на чыім-н. утрыманні.

|| наз. ласка́васць, -і, ж.

ласка́льны, -ая, -ае.

1. Поўны ласкі¹, пяшчотны, ветлівы, мілагучны.

Ласкальная ўсмешка.

2. У граматыцы: які ўносіць сваёй формай адценне ласкі ў знач. слова (напр.: вавёрачка, прыгожанькі).

ласо́, нескл., н.

Аркан з рухомай пятлёй на канцы для лоўлі жывёл.

Накінуць л.

ласо́сь, -я, мн. -і, -яў, м.

Буйная марская прамысловая рыба з мяккім мясам ружовага колеру.

|| прым. ласасёвы, -ая, -ае.

Ласасёвая ікра.

Ласасёвая пуціна.

Сямейства ласасёвых (наз.).

ласт, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Відазмененая пакарочаная канечнасць некаторых водных жывёл, птушак (цюленяў, пінгвінаў і пад.), пальцы якой злучаны перапонкай.

2. пераважна мн. Прыстасаванне, якое надзяваюць на ногі для палягчэння плавання.

|| прым. ла́ставы, -ая, -ае.

ластано́гія, -іх, адз. ластано́гае, -ага, н.

Атрад марскіх млекакормячых (маржы, цюлені) з канечнасцямі ў выглядзе ластаў.

ла́стаўка, -і, ДМ -таўцы, мн. -і, -тавак, ж.

1. Пералётная птушка атрада вераб’іных з вузкімі вострымі крыламі, вёрткая і хуткая ў палёце.

Берагавая л.

Белагрудая л.

2. Гімнастычная фігура, пры якой пастава цела нагадвае птушку ў палёце.

3. Ласкавы зварот да асоб жаночага полу.

Першая ластаўка — пра першыя прыкметы з’яўлення чаго-н.

|| прым. ла́стаўчын, -а (да 1 знач.).

Ластаўчына гняздо.

ласу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Той, хто любіць паласавацца.

|| ж. ласу́ха, -і, ДМу́се, мн. -і, -су́х.

ласу́нак, -нку, мн. -нкі, -нкаў, м.

1. Што-н. вельмі смачнае; улюбёная страва.

2. звычайна мн. (ласу́нкі, -аў). Кандытарскія вырабы, салодкае, прысмакі.

Пачаставаць дзяцей ласункамі.

ла́сцік, -у, м.

1. Гумка для сцірання напісанага алоўкам.

2. Баваўняная тканіна, якая ўжыв. звычайна на падкладку.

Ласцікавая падкладка.

|| прым. ла́сцікавы, -ая, -ае.