Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

інструкты́ўны, -ая, -ае.

Які змяшчае ў сабе кіруючыя ўказанні.

|| наз. інструкты́ўнасць, -і, ж.

інстру́кцыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Звод правіл, якія ўстанаўліваюць парадак і спосаб ажыццяўлення, выканання чаго-н. або паслядоўнасці.

І. па тэхніцы бяспекі.

Даваць інструкцыі.

|| прым. інструкцы́йны, -ая, -ае.

інструме́нт, -а і -у, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. -а. Прылада для выканання якой-н. работы.

Хірургічны і.

Сталярны і.

2. -у, зб. Сукупнасць такіх прылад.

Хатні і.

3. -а. Тое, што і музычны інструмент.

Духавыя інструменты.

4. -а, перан. Сродак для дасягнення чаго-н.

Быць паслухмяным інструментам у чыіх-н. руках.

Музычны інструмент — спецыяльная прылада для стварэння музычных гукаў пэўнага тэмбру, выканання музыкі.

|| прым. інструмента́льны, -ая, -ае (да 1—3 знач.).

І. цэх.

інструментава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што (спец.).

Правесці (праводзіць) інструментоўку (у 1 знач.) музычнага твора.

інструменталі́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м. (спец.).

Музыкант, які іграе на якім-н. музычным інструменце.

Ансамбль інструменталістаў.

|| ж. інструменталі́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. інструменталі́сцкі, -ая, -ае.

інструмента́льшчык, -а, мн. -і, -аў, м.

Рабочы, спецыяліст, заняты вырабам інструментаў (у 1 знач.).

Слесар-і.

|| ж. інструмента́льшчыца, -ы, мн. -ы, -чыц.

інструмента́рый, -я, м. (спец.).

Сукупнасць інструментаў (у 1 знач.), якімі карыстаюцца ў якой-н. спецыяльнай галіне.

Зубаўрачэбны і.

інструменто́ўка, -і, ДМо́ўцы, ж. (спец.).

1. Выклад музычнага твора для выканання аркестрам, камерным ансамблем, а таксама хорам.

2. Аддзел тэорыі музыкі, які вывучае прынцыпы такога выкладу і спалучэнне музычных інструментаў у аркестры.

3. перан. Гукавая арганізацыя мастацкай мовы.

інсты́нкт, -у, М -кце, мн. -ы, -аў, м.

1. Прыроджаная здольнасць рабіць бессвядомыя мэтанакіраваныя дзеянні ў адказ на змены ўнутранага або знешняга асяроддзя.

І. самазахавання.

2. Падсвядомае прадчуванне чаго-н., унутранае чуццё.

Мацярынскі і.

інстынкты́ўны, -ая, -ае.

Абумоўлены інстынктам, адвольны.

І. рух.

|| наз. інстынкты́ўнасць, -і, ж.