Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

хрыплі́вы, -ая, -ае.

Трохі хрыплы, з хрыпатой.

Х. голас.

|| наз. хрыплі́васць, -і, ж.

хры́плы, -ая, -ае.

3 нячыстым тонам, сіплы (пра гукі).

Х. голас.

Хрыплыя гукі гармоніка.

|| наз. хры́пласць, -і, ж.

хры́пнуць, -ну, -неш, -не; хрып, -пла; -ні; незак.

1. Пачынаць гаварыць хрыпла, губляць чыстату голасу.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Станавіцца хрыплым.

Голас хрыпне.

|| зак. ахры́пнуць, -ну, -неш, -не; ахры́п, -пла; -ні.

хрыпу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Чалавек з хрыплым голасам.

|| ж. хрыпу́ха, -і, ДМ -пу́се, мн. -і, -пу́х.

хрысто́савацца, -суюся, -суешся, -суецца; -суйся; незак.

У праваслаўных хрысціян: цалавацца тры разы, віншуючы са святам Вялікадня.

|| зак. пахрысто́савацца, -суюся, -суешся, -суецца; -суйся.

хрысці́льны, -ая, -ае.

Які мае адносіны да абраду хрышчэння.

Хрысцільная кашуля.

хрысці́ны, -ці́н.

Хрысціянскі абрад хрышчэння, а таксама пачастунак пасля гэтага абраду.

|| прым. хрысці́нны, -ая, -ае.

хрысці́цца, хрышчу́ся, хры́сцішся, хры́сціцца; хрысці́ся; незак.

1. таксама зак. Абрадам хрышчэння прыняць (прымаць) хрысціянскую веру.

2. Рабіць малітвенны знак крыжа.

|| зак. ахрысці́цца, ахрышчу́ся, ахры́сцішся, ахры́сціцца (да 1 знач.), пахрысці́цца, пахрышчу́ся, пахры́сцішся, пахры́сціцца (да 1 знач.) і перахрысці́цца, -хрышчу́ся, -хры́сцішся, -хры́сціцца; -хрысці́ся (да 2 знач.).

хрысці́ць, хрышчу́, хры́сціш, хры́сціць; хрысці́; хры́шчаны; незак., каго-што.

1. Спраўляць над кім-н. царкоўны абрад хрышчэння.

Х. дзяцей.

2. Быць хросным бацькам або хроснай маці.

3. Рабіць знак крыжа (у 3 знач.) на кім-, чым-н.

4. Даваць мянушку (разм.).

5. Біць, хвастаць (разм.).

Х. дубцом па спіне.

Не дзяцей хрысціць каму з кім (разм.) — не мець інтарэсу да каго-н., не жадаць мець справы з кім-н.

|| зак. ахрысці́ць, ахрышчу́, ахры́сціш, ахры́сціць; ахрысці́; ахры́шчаны (да 1, 2, 4 і 5 знач.), пахрысці́ць, пахрышчу́, пахры́сціш, пахры́сціць; пахрысці́; пахры́шчаны (да 1 і 2 знач.) і перахрысці́ць, -хрышчу́, -хры́сціш, -хры́сціць; -хрысці́; -хры́шчаны (да 3 знач.).

хрысціянізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., каго-што (кніжн.).

Падвергнуць (падвяргаць) хрысціянізацыі.