Verbum

званітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; безас.; зак., каго.

Пра рвоту ў каго-н.

Хворага званітавала.

звані́ца, -ы, мн. -ы, -ніц, ж.

Вежа са званамі пры царкве.

Глядзець са сваёй званіцы на што-н. (са свайго, абмежаванага пункту гледжання; разм.).

|| прым. звані́чны, -ая, -ае.

звані́ць, званю́, зво́ніш, зво́ніць; незак.

1. Утвараць гукі пры дапамозе звона, званка.

2. каму. Выклікаць званком тэлефоннага апарата для размовы па тэлефоне.

З. па тэлефоне.

3. перан., пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. Разносіць чуткі, плёткі, учыняць шум (разм.).

Нечага пра гэта ўсюды з.

◊

Званіць у званы (разм.) — усюды расказваць пра што-н.

|| зак. пазвані́ць, -ваню́, -во́ніш, -во́ніць (да 1 і 2 знач.).

званко́вы¹ гл. званок.

званко́вы² гл. звонкі².

зва́нне, -я, мн. -і, -яў, н.

1. Афіцыйна прысвоенае найменне, якое вызначае ступень заслуг, службовага становішча, кваліфікацыі ў галіне якой-н. дзейнасці.

Воінскія званні.

Вучонае з.

2. Ганаровае найменне як адна з форм узнагароды і заахвочвання для далейшых поспехаў дзеячаў працы, навукі, культуры і інш.

З.

Героя Сацыялістычнай Працы.

З. народнага артыста Беларусі.

3. У дарэвалюцыйнай Расіі — аднесенасць да якой-н. грамадскай групы са спадчыннымі правамі і абавязкамі; саслоўе.

Ён з духоўнага звання.

Купецкае з.

4. У дарэвалюцыйнай Расіі — узаконенае абазначэнне службовага становішча па табелі аб рангах; чын.

Быў калежскім асэсарам.

Ён меў з. камер-юнкера.

◊

Адно званне (разм.) — пра тое, што не адпавядае свайму найменню.

Адно з., што горад, а на самай справе — пасёлак.

Ані звання каго-чаго (разм.) — і ў паміне няма.

звано́к, -нка́, мн. -нкі́, -нко́ў, м.

1. Невялікі звон (у 1 знач.), а таксама прыстасаванне для гукавых сігналаў.

Дзвярны з.

Электрычны з.

2. Гук, гукавы сігнал, утвораны такім звонам ці спецыяльным прыстасаваннем.

Прагучаў з.

Тэлефонны з.

Заняткі пачынаюцца па званку.

|| памянш. звано́чак, -чка, мн. -чкі, -чкаў, м. (да 1 знач.).

|| прым. званко́вы, -ая, -ае.

званчэ́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -э́е; незак.

Станавіцца званчэйшым.

Голас званчэе.

|| зак. пазванчэ́ць, -э́е.

зва́ны, -ая, -ае.

1. Які атрымаў запрашэнне.

З. госць.

2. З запрошанымі гасцямі.

З. абед.

◊

Так званы — ужыв. для выражэння ўмоўнага значэння, іранічных або адмоўных адносін да каго-, чаго-н.

Вунь яны, вашы так званыя спецыялісты.

зваражы́ць гл. варажыць.