Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

буйнакалі́берны, -ая, -ае.

Буйнога калібру.

Б. снарад.

буйнапанэ́льны, -ая, -ае.

Які будуецца з буйных панэлей.

Б. дом.

буйнапло́дны, -ая, -ае.

З буйнымі пладамі, ягадамі.

Буйнаплодная вішня.

буйне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак. (разм.).

Станавіцца буйны́м (у 1—3 і 6 знач.), буйнейшым.

|| зак. пабуйне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е.

Арэхі пабуйнелі.

Дождж пабуйнеў.

бу́йны, -ая, -ае.

1. Неспакойны, дзёрзкі, свавольны.

Б. нораў.

2. Моцны, парывісты.

Б. вецер.

|| наз. бу́йнасць, -і, ж.

буйны́, -а́я, -о́е; буйне́йшы.

1. Які складаецца з аднародных, больш чым сярэдняга памеру адзінак; падкрэслена вялікі па памеры.

Буйное зерне.

Буйныя літары.

Чалавек буйнога складу.

2. Вялікі па плошчы, колькасці, па канцэнтрацыі сродкаў.

Буйное прамысловае прадпрыемства.

Б. капітал.

3. Выдатны, найбольш прыкметны сярод іншых.

Б. спецыяліст.

Б. вучоны.

4. Важны, сур’ёзны.

Буйная размова.

5. Багаты, шчодры.

Буйная раса́.

6. Вялікі, хуткі, магутны.

Б. рост эканомікі.

7. Значны па выніках, важны па значэнні.

Буйная перамога.

8. Багаты, сакавіты.

Буйная збажына.

Усё на палях буйна (прысл.) красавала.

Буйная завязь.

Буйная зеляніна.

|| наз. бу́йнасць, -і, ж.

бук, -а і -у, мн. -і, -аў, м.

1. -а. Вялікае лісцевае дрэва з гладкай светла-шэрай карой і цвёрдай драўнінай.

Пасадзіць б.

2. -у. Драўніна гэтага дрэва.

Зуб’е ў граблях з буку.

|| прым. бу́кавы, -ая, -ае.

Б. лес.

Сямейства букавых (наз.).

буквае́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м. (іран.).

Чалавек, які прыдае большае значэнне знешняму боку чаго-н., дробязям, чым сутнасці; фармаліст.

|| ж. буквае́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак.

|| прым. буквае́дскі, -ая, -ае.

Б. падыход.

буквае́дства, -а, н. (іран.).

Чыста знешняе, фармальнае тлумачэнне чаго-н., якое наносіць шкоду сэнсу, сутнасці.

буква́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Кніжка для першапачатковага навучання грамаце.

|| прым. буква́рны, -ая, -ае.