Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

іпало́гія

гл. гіналогія.

іпаме́я

(н.-лац. ipomoea, ад гр. ips, ipos = чарвяк + homoios = падобны)

павойная травяністая або кустовая расліна сям. бярозкавых з буйнымі кветкамі розных колераў у выглядзе званочкаў, пашыраная ў тропіках; некаторыя віды вырошчваюцца як дэкаратыўныя.

іпаста́са

(гр. hypostasis = сутнасць, замена)

літ. у антычнай метрыцы замена адной стапы другой, з аднолькавым долевым аб’ёмам.

іпаста́сь

(гр. hypostasis = сутнасць)

1) адна з асоб хрысціянскай тройцы (бог выступае ў трох іпастасях: бог-бацька, бог-сын і бог-дух святы);

2) перан. тое, што цесна далучаецца да каго-н., чаго-н. іншага.

іпатэ́ка

(гр. hypotheke = заклад)

1) заклад нерухомай маёмасці (пераважна зямлі, будынкаў) для атрымання пазыкі, а таксама пазыка пад заклад маёмасці;

2) пазыковае пасведчанне аб закладзе нерухомай маёмасці, якое выдаецца банкам пазычальніку.

іпахо́ндрыя

(гр. hypochondria)

стан душэўнай прыгнечанасці, які характарызуецца непамерным страхам за сваё здароўе.

іпекакуа́на

(парт. ipecacuanha, з індз.)

кустовая расліна сям. марэнавых, пашыраная пераважна ў Бразіліі, корань якой выкарыстоўваецца ў медыцыне як адхарквальны сродак; ванітоўны корань.

іпры́т

(фр. ypérite, ад Ypres = назва бельгійскага горада)

арганічнае злучэнне, бясколернае масляністае рэчыва з гарчычным пахам, якое выклікае нарывы на скуры і агульнае атручэнне арганізма; выкарыстоўваецца як баявое атрутнае рэчыва; гарчычны газ.

ірадыі́раваць

(лац. irradiare = ззяць)

распаўсюджвацца за межы непасрэднай крыніцы ўзбуджэння, раздражнення (пра нервовыя працэсы).

ірадыя́цыя

(ад лац. irradiare = ззяць)

1) павелічэнне ў выніку аптычнага падману памераў светлых прадметаў на чорным фоне і, наадварот, памяншэнне памераў цёмных фігур на светлым фоне;

2) распаўсюджанне працэсу ўзбуджэння або тармажэння ў цэнтральнай нервовай сістэме;

3) мед. распаўсюджанне болю за межы пашкоджанага месца.