Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

задзірване́лы, ‑ая, ‑ае.

Які зарос травой, пакрыўся дзёрнам. Рыдлёўка не вельмі каб ахвотна ўваходзіла ў задзірванелы грунт даўняй мяжы. Лупсякоў. Год за годам людзі адбудаваліся, узаралі задзірванелыя палі. Дуброўскі.

задзірване́ць, ‑ее; зак.

Зарасці травой, пакрыцца дзёрнам. На межах, якія з’явіліся пры немцах, парос быльнік, поле задзірванела. Гурскі.

задзі́рлівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць задзірлівага. Кныш неяк адразу абмяк і стаяў, нібы вінаваты. У вачах яго не было ранейшай задзірлівасці. Нядзведскі.

задзі́рлівы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і задзірысты. Бадай усе [сведкі] ў адзін голас: хлопец так сабе, працавіты, але ж дужа ўжо непаслухмяны, задзірлівы. Лынькоў. [Янка] бачыў .. блішчасты круглы твар [суседкі] з задзірлівымі вачамі, бачыў, што смяецца яна хціва, з назолаю. Лупсякоў.

задзі́рства, ‑а, н.

Разм. Паводзіны, учынкі задзіры. — Ты чуў звон... — А што тут чуць? — без задзірства сказаў Тхорык. Кулакоўскі.

задзі́рына, ‑ы.

Разм. Задранае месца на гладкай паверхні. Дошка з задзірынамі.

задзі́рынка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Памянш. да задзірына.

•••

Ні сучка ні задзірынкі гл. сучок.

задзі́рыстасць, ‑і, ж.

Схільнасць да боек, спрэчак; задзірлівасць. Можа, таму і не падняўся чалавек па службовай лесвіцы вышэй вартаўніка. За свой крыклівы голас .. і задзірыстасць. Ермаловіч. Заядлая задзірыстасць бліснула ў .. вачах. Чорны.

задзі́рысты, ‑ая, ‑ае.

Схільны, ахвочы да боек, сварак; задзірлівы. [Пецю] пасадзілі паміж двума задзірыстымі вучнямі. Па-за Пецевай спінай яны даставалі адзін аднаго, шчыпаліся і штурхалі ў бакі. Ракітны. Надзьмуты певень, задзірысты пакутнік, скрываўлены за дзень у бойках, стаяў на прызбе. Чорны. // Які выражае задзірыстасць. Задзірысты погляд. Задзірысты тон. □ Вельмі ўжо учэпістыя і задзірыстыя вочы ў Карніцкага: шалёны характар. Паслядовіч.

задзы́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Пачаць дзынкаць. // Дзынкнуць некалькі разоў запар. Як кранулі каня, дык у возе нешта задзынкала. Бядуля.